Среда, 11 Јули 2018   
Александар Македонски (40)

am40-1

АЛЕКСАНДАР МАКЕДОНСКИ НА ПАТ КОН ОСВОЈУВАЊЕТО НА ИРАН

И овој пат ќе нагласиме дека во изминатите и во наредните продолженија ќе се обидеме преку порталот „Македонска нација“ да го претставиме историскиот роман „Александа Велики“ од германскиот научник Урлих Вилкен (Ulrich Wilcken ALEXANDER THE GREAT), преведен и прилагоден од англиски на македонски како „Александар Македонски“  од Славе Николовски-Катин, а во издание на Издавачката куќа „Мисла“ од Скопје, во 1988 година. Преводот на романот „Александат Македонски“ беше прво дело за Античка Македонија на македонски јазик и беше добро прифатен пред триесетина години.

Првата цел на Александар беше да се обезбеди од побегнатиот монарх. Затоа тргна по Кралскиот пат кој водеше од Екбатана до Иран во правец кон Рага (недалеку од Техеран) и касписките премини. Прогонувањето бараше да вложи големи напори, а тоа претставуваше еден од најсмелите напади што ги имаше преземено Александар Македонски.

He штедејќи ги ни луѓето ни коњите, Александар му одеше по петиците на Дариј и на крајот го втаса зад касписките премин (недалеку од Хекатомпил), по едно силно галопирање при што му помогна една мала коњичка група. А Дариј се беше сторил кукалка. Намесниците на иранските провинции, особено Бес, намесникот на Бактрија, видоа дека овој папсан човек нема сила да се бори против Александар Македонски во Источен Иран, па прво го ставија во синџири и го поведоа со себе како затвореник. Потоа, кога Александар Македонски се приближи, смртно го ранија и избегаа кон исток.

Моментот кога Александар Македонски застана пред трупот на Дариј беше еден од пресвртните во неговиот живот. По Ис тој посака со меч да ја добие Персиската империја; во Арбела беше прогласен од војската за Крал на Азија, а сега бидејќи почина и последниот Ахеменид, Александар Македонски се сметаше за негов следбеник и за законски наследник на персиската круна. He ce знае дали ја доби круната од персиските поданици со официјална прокламација.

Но, тој веднаш се прикажа како нов крал и нареди Дариј да се закопа покрај неговите прадедовци во Персепол и со сите кралски почести. Токму кога мислеше дека се одмаздил за својот татко Филип Македонски, сега се појави во улога на одмаздник во корист на убиениот Дариј. Бунтовниците кои го убија својот кралски господар беа достојно казнети, додека оние што беа верни на Дариј беа поштедени и задржани со почит.

Впрочем, не беше единствена одмаздата што го одведе Александар до Далечниот Исток. Co горда совест како законски наследник на Големиот крал, завојувањето на источниот дел од Персиската гигантска империја го сметаше за своја задача.

По смртта на Дариј многу различна беше импресијата кај античките Грци, античките Македонците и војската. Тие се надеваа дека сега војната е при крај и дека конечно ќе можат да се вратат во своите домови. На Александар Македонски прва должност му беше да ја собере војската и да им ја објасни потребата за натамошно напредување.

am40-2
Битка на Александар со Дариј

Мошне лесно му беше со својата пленувачка личност да ги убеди единиците да тргнат со него, но фактот што беше потребно негово обраќање на свечен собир, беше знак дека започна да се создава јаз меѓу кралот, од една, и античките грчки и античките македонски следбеници, од друга страна, што во наредните години стана многу поширок и подлабок. Тие се делеа не само поради различните идеи за целите што се бореа, туку и поради концепцијата на Александар Македонски како наследник на Дариј и на персиската круна.

Секако, Александар сé уште беше крал на Античка Македонија, а исто така и хегемон на Коринтската лига. Меѓутоа, неговата азиоатичка монархија го наведе на конфликт со античките Македонци, кои не можеа да поднесат нивниот крал да биде азиски султан. Настапи нов период во кој Александар Македонски, иако во почетокот само во присуство на своите ориенталски поданици, постепено почна да носи персиска кралска облека и го прифати персискиот дворски церемонијал.

Тешко е да се каже колку многу беше занесен од љубовта кон раскошот што, главно, го ставаше на истакнато место, или пак тоа го сметаше само како мотив. Во секој случај решавачкиот фактор беше новата позиција спрема Персијците и другите народи на азиоатичката империја. Како нивни законски крал тој во нив не гледаше непријатели туку свои поданици.

Секој што се бореше против него беше бунтовник против својот господар. За овие поданици, особено Персијците, дотогашна доминантна нација, беше важно нивните стари монархистички и религиозни традиции да се зачуваат колку што е можно повеќе. А за возврат на тоа, тие ќе го поддржуваат, како што правеа кон Ахеменидите, и ќе ја покажат својата длабока почит.

am40-3
Смртта на Дариј

Тоа беше иста државничка идеја која веќе го побуди во Египет и Вавилон да ги прифати независните круни и да ги преземе старите традиции и церемонии. Срцата на новите поданици беа освоени од новата власт и тие станаа силна потпора на новата империја.

Овој нов однос кон Персијците ги поттикна кон натамошно постепено стапување во служба на кралот. Тој веќе почна да става Персијци на граѓански служби како намесници. Меѓутоа, беше новост кога во својата војска по извесно време почна да регрутира одреди од Персијци, а подоцна и од Иранци.

Оваа мерка ја презеде затоа што не ќе можеше да ги изврши своите гигантски планови само со античките Македонци, а беше тешко да се регрутираат од својата земја, кога отиде далеку кон исток. Овие неизбежни војнички промени го доведоа во сериозни конфликти со античките Македонци.

Беше јули 330 година кога трагично загина Дариј, кој беше на околу педесетгодишна возраст. По регрутирањето на војската, на која и даде мал одмор, на Александар Македонски му беше прва задача да ја окупира Хирканија, земјата јужно од Касписко Mope. Премина преку високиот планински венец Елбурз и отиде кон морскиот брег.

Таму водеше остра битка за да ги покори планинските племиња на Тапуријанците и Мардијанците, кои беа единствени што не беа потпаднати под персиска власт. Но, од друга страна, многу персиски богати луѓе побрзаа да го изразат своето почитување кон новиот крал. Исто така и околу 1.500 антички грчки наемници кои му останаа верни на Дариј, побараа прошка од Александар Македонски.

Тој, пак, побара безусловно предавање, бидејќи ја прекршија резолуцијата на Елините дека ни еден Елин не смее да земе персиска плата; а кога му се предадоа, меѓу нив направи разлика.

Оние што ја беа прифатиле  персиската  служба  пред основањето  на Коринтската лига беа ослободени и можеа да си одат дома; им прости и на оние што се беа приклучиле подоцна со тоа што ги принудил да служат во неговата војска под исти услови како кај Големиот крал.

Оваа постапка покажува дека Александар Македонски за Исток беше голем крал, а за Античката грчка лига беше хегемон како и порано. Тој исто така се однесуваше како хегемон на Лигата кон античките грчки амбасадори во персискиот двор, кои подоцна беа доведени пред него. Ги ослободи амбасадорите на Синоп, бидејќи тој град не припаѓаше на Коринтската лига и имаше право да испрати амбасадор кај кралот. Наспроти тоа, го задржа атинскиот амбасадор, бидејќи тој беше испратен во Персија по формирањето на Лигата.

Тој ги задржа и дипломатските претставници на Спарта, затоа што сé уште не беше донесена одлука за победените Спартанци за што Федералниот совет требаше да му се обрати на Александар Македонски.

Доколку останувањето на Александар во јужните краишта на Каспиското Mope потсетува на неговата функција како хегемон, тоа ги покажува и неговите намери за научно испитување, што се виде во Египет. Очигледно, Александар Македонски веќе беше окупиран со проблемот дали Каспиското Mope e залив на океанот или островско море, проблем на кој се посвети пред својата смрт.

am40-4
Кралството на Иран

Географските проблеми во голема мера го окупираа Александар Македонски и неговата свита, посебно кога, одејќи од Задракарта, главниот град на Хирканија, се движеше низ Источен Иран. Таму, тој дојде до региони за кои античките Грци или воопшто немаа информација или имаа неопределени претстави. За античката грчка географија овој ирански поход, како и подоцна индискиот, беше патување од историско значење.

Територијата што Александар Македонски ја освои во неколкугодишни борби, достигна до Бакхара на исток, Западен Туркестан до Сир-Дарија и на југ до Авганистан и до северниот раб на Белуџистан. Тоа се совпаѓа на север до намесништвата на Бактрија и Согдијана, на југ до оние на Арија и Драигијана, Арахозија и Паропамисада на Хинду— Куш.

Овие нови региони сега беа погрешно внесени во картата на светот како претходно познати и изразени со овие две особености: реката Сир-Дарија (од месното население викано Јаксарт) се претпоставуваше дека е горниот тек на Танаи (реката Дон), граничната река помеѓу Азија и Европа која се влева во Азовското Mope; a Хинду-Куш со своите гребени се мислеше дека е продолжение на Казакстан и беше наречен Кавказ. Античките Македонци никогаш и не беа слушнале за Аралското Mope, во кое се влеваат реките Оксус и Јаксарт.

Продолжува

s-katin
Пишува: СЛАВЕ КАТИН

 

На прво место

News image

Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ ги усвои победничките листи за парламентарните избори

  Муцунски: Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ ги усвои победничките листи за парламентарните...

Историја

News image

Гоце Делчев неприкосновен лидер на македонската револуционерна борба

Општонародниот водач на македонската ослободителна борба Гоце Делчев е роден на 4 февруари 1872 годи...

Иселеници

News image

НАЈГОЛЕМО ПРИЗНАНИЕ ЗА АНСАМБЛОТ „Томов“ И ЗА ГЕОРГИ (ЏОРЏ) ТОМОВ (19)

ДЕЛ ОД МОНОГРАФИЈАТА „ТОМОВ“  НА СЛАВЕ КАТИН

Култура и туризам

News image

Велигденски пост

Првичната цел на предвелигденскиот пост била насочена кон огласените, кои се припремале да бидат крс...

Фељтон

News image

АКТИВНОСТИ НА ФОНДАЦИЈАТА ПО СМРТТА НА АТАНАС БЛИЗНАКОВ – (ДЕЛ II) (25)

ДЕЛ ОД ЖИВОТОТ НА АТАНАС БЛИЗНАЈОВ ВО МОНОГРАФИИТЕ НА СЛАВЕ КАТИН

Your are currently browsing this site with Internet Explorer 6 (IE6).

Your current web browser must be updated to version 7 of Internet Explorer (IE7) to take advantage of all of template's capabilities.

Why should I upgrade to Internet Explorer 7? Microsoft has redesigned Internet Explorer from the ground up, with better security, new capabilities, and a whole new interface. Many changes resulted from the feedback of millions of users who tested prerelease versions of the new browser. The most compelling reason to upgrade is the improved security. The Internet of today is not the Internet of five years ago. There are dangers that simply didn't exist back in 2001, when Internet Explorer 6 was released to the world. Internet Explorer 7 makes surfing the web fundamentally safer by offering greater protection against viruses, spyware, and other online risks.

Get free downloads for Internet Explorer 7, including recommended updates as they become available. To download Internet Explorer 7 in the language of your choice, please visit the Internet Explorer 7 worldwide page.