|
|
Гордана Димовска: ИСТОРИЈАТА ВО СЕГАШНОСТА |
Постојат изреки: "остави го минатото, не е важно, гледај во иднината", "Минатото не носи ништо ново" - но сите родиле во минатото, израснале во минатото, поставиле темели, се изградиле себе а помогнале и на други. Минатото е исто толку важно ако не и повеќе, како и сегашноста, која еден ден ќе биде "минато". Во тоа минато се родила сегашноста и чекори кон иднината. Без минато и стекнати искуства не се постигнува многу затоа што помага многу да се разјаснат многу работи. Тоа е како удобна топла перница каде секој еден ден сака да се наврати затоа што се чувствува удобно во доживеаното. Таму ќе ги разврзе мислите, ќе се потсети што било и што може да биде понатаму, што се згрешило а како може да е поинаку денес и во иднина. Историчарите често се прашуваат: каква е употребата или релевантноста од изучувањето на Историјата? Зошто е важно што се случило одамна? Одговорот е дека историјата е неизбежна. Го проучува минатото и наследствата од минатото во сегашноста. Далеку од тоа дека е „мртва“ непотребна, тема, таа ги поврзува работите низ времето и треба да се проучува. Сите луѓе и народи се живи приказни. да земеме неколку очигледни примери: заедниците зборуваат јазици кои се наследени од минатото. Тие живеат во општества со сложени култури, традиции и религии кои не се создадени во моментот туку во минатото. Луѓето користат технологии кои тие самите не ги измислиле, некој друг ги измислил во минатото. Проучувањето на минатото е од суштинско значење за „стабилно формирање - вкоренување“ на луѓето во времето. Дрвото без корен не би можело да опстане и разгранува. Ако луѓето кои се чувствуваат како да се без корен, живеат животи без корен, често предизвикувајќи многу штета на себе и на другите во тој процес. И колку да сакаат да ја избегнат историјата такви поединци се со вознемирувачко искуство на целосно губење на меморијата и воопшто не можат да се справат сами. Всушност, сите луѓе имаат целосен историски контекст. Но, некои, генерално од причини кои не се по нивна вина, растат со слабо или вознемирено чувство за сопственото место, без разлика дали се во нивните семејства или во поширокиот свет. Тие немаат чувство за корени. За други, напротив, наследното наследство може да биде дури и премногу моќно и целосно угнетувачко. Во сите случаи, разбирањето на историјата е составен дел од доброто разбирање на состојбата да се биде човек. Тоа им овозможува на луѓето да градат, и, како што можеби е неопходно, и да се менуваат, врз сигурна основа. Ниту една од овие опции не може да се преземе добро без да се разбере контекстот и почетоците. Сите живи луѓе живеат во овде-и-сега, но за тоа беше потребна долга историја која што се одвиваше за да се дојде до СЕГА. И таа историја се наоѓа во време и простор, кој го држи овој космос заедно, и кој го врамува и минатото и сегашноста. Фактите и датумите обезбедуваат некои од основните градежни бетонски плочи на историјата како поле на проучување, но сами по себе имаат ограничено значење. Би било невозможно да се разбере светската историја од 20 век ако не се даде ништо друго освен листа на клучни датуми, дополнети со информации за (да речеме) стапките на пораст на населението, економските извори и посетеноста на верници во црквата. И дури и да се обезбедат дополнителни докази, кои се однесуваат на големината на армиите, цената на нафтата и споредбените нивоа на писменост, овој број на податоци секако нема да обезбеди доволно индиции за да се реконструира светското искуство вредно еден век. Сама по себе, информацијата не е знаење. Таа голема вистина не може да се повторува често и премногу. Да се има пристап до обилни информации, без разлика дали се полиширани или не, само по себе не значи дека луѓето можат да имаат смисла на податоците. Проучувањето на историјата, им помага на луѓето да воспостават сигурна основа или „локација“ во рамките на расплетната сага на времето, која вклучува и времетраење и промена. Метафората не нешто закотвено, непоместливо, како фрлање сидро или обид да се запре текот на времето. Напротив тоа е способноста да се одржи цврста основа во историскиот тобоган и е многу важна. Тоа е начин да се има сигурни корени кои ќе овозможат континуитет, раст, напредок и низ корисните промени. И секогаш треба да се користи во интерес на општеството, развојот на земјата во која живееме или сме живееле. И пак да се вратам на она што многу често го слушаме “Луѓето не учат од минатото’, но сигурно не не учат од иднината кој се уште не дошла. А сегашноста е толку минлива, нестабилна (затоа што се уште не се формирала стабилно) и не преминала во минато. Се разбира, луѓето учат од минатото - и затоа се проучува. Според тоа, историјата не се однесува само на работи „одамна и далеку“ – иако го вклучува тоа – туку се работи за сето она што го прави човештвото човечко – одблиску и лично. За “Македонска нација” Гордана Димовска, Мелбурн, Австралија |