Васко Гичевски

Македонскиот народот низ својата вековна борба за слобода доживеала секакви премрежија и настани и во себе содржела и различни погледи и идеологии во однос на решавањето на македонското прашање кое било поставено како дел од Источното прашање односно од Источната криза која се појавила како резултат на немирниот балкански дух и стиматизација на Османлиската империја која и во втората деценија на 19 век останала на исто ниво како во средниот век.

Согледувајќи ги како пример востанијата на соседните балкански народи и македонскиот народ тргнал во бробата за слобода и рамноправност чија што крајна цел е привлечна за секој еден човек.

Тргнувајќи од мислата на Сандаски дека: „Секој човек треба да се бори, робот за слобода, а слободниот за совршенство“, генерации и генерации македонски дејци своите животи ги положиле на олтарот на поробената татковина.

Особено е интересен еден документ кој го носи насловот “Политичкото вјерују на Македонците”, а чиј автор е штипскиот војвода Владислав Славчо Ковачев македонски публицист, револуционер и режисер кој во една прилика изјавил: „Пет минути од деноноќието и` посветувам на маченицата Македонија, за да се соочам со мојата македонска свест и да се уверам дека не е ништо она што досега сум го сторил за нea. Ја сакам Македонија повеќе од се` друго на светот“.

Овој документ иако е само едно лично согледување во суштина може да се смета како неофицијална македонска  национална програма. Документот е напишан на само неколку дена пред убиството на Ковачев во Софија во 1924 година во Горноџумајските настани кои што беа само резултат на смртта на Тодор Александров и обидот преку убиство да се разреши и најде убиецот односно нарачателот на убиството на Александров.

Убиен е од страна на Мирчо Кикиритков во неговиот дом пред очите на неговите деца, а подоцна за време на иследувањето изјавил дека: „Наредбите од Организацијата ги сметам за крајно правилни“, а понатаму во записниците стои дека доколку знаел за смртта на Александров тој би ги убил и децата на Ковачев.

Содржината на текстот “Политичкото вјерују на Македонците” ја пренесуваме во целост.

“Ја сакам Македонија неизмерно и повеќе од се` друго на светот.

Верувам постојано во нејзиното /македонско/ скорешно ослободување.

- Сметам само на нашите сопствени сили

- Не верувам во интервенциите на големите сили

- Ќе се трудам да ја придобијам општествената јавност за нашата кауза

- На моите сонародници од другите националности и на нивните сонародници во соседните балкански држави ќе гледам како на родени браќа

- Никогаш нема да заборавам дека македонското прашање ќе се реши само со усилби на македонските родољуби и на балканските народи

- Отворено и постојано ќе го проповедам федеративниот лозунг, Независна Македонија како рамноправен дел на Балканската федерација

- Неизмерно верувам дека во обединувањето на вистинските македонски сили е начин за спас

- Непоколебливо ќе го следам возвишениот полет на првоапостолите на македонската слобода: да го чуваме македонското ослободително дело далеку од политичките борби на балканските држави

- Никогаш нема да кренам рака на мојот идеен противник, туку секогаш ќе се стремам да го придобијам за федеративната идеја само со перото и зборот

- Најсовесно ќе дејствувам материјално и морално на македонските организации што ги имаа девизата независна Македонија како рамноправен дел на Балканската федерација

- Секогаш и секаде ќе се чувствувам и ќе се нарекувам Македонец

- Секогаш ќе се трудам да го чувствувам поблизу тупкањето на моето чисто македонско срце и да се огледам во мојата кристална македонска душа

- Пет минути во деноноќието ќе го посветам на маченицата Македонија за да се соочам со мојата македонска совест 

- При секое легнување ќе му ги упатам моите неизмерно топли молитви на македонскиот бог за да ја излее својата штедра милост на моите намачени браќа и сестри во поробена Македонија за што поскоро да ги усреќи со реализирање лелеана мечта, слободна и независна Македонија“.

Текстот кој и не е премногу обемен токму во таа своја форма ги содржи сусштинските заложби, барања, соништа и потреби на македонскиот народ. Реченици и зборови кои доколку и денес почесто би си ги повторувале и кажувале би имале барем малку поубаво секојдневие.