|
|
Демостен за Филип II: Тој не е Хелен, туку е барбарин, чума македонска |
„Од многуте беседи, о мажи Атињани, кои се одржаа во Собранието, безмалку секоја е за она, со што Филип, откако склучи мир (Филократовиот мир во 346 г. п.н.е.), ви чини неправди не само вам, туку и на другите, и иако сите, знам кажаа... дека треба и да се зборува и да се дејствува, за да престане оној со дрскоста и да поднесе казна, гледам, дотаму се доведени работите и изгубени, што се плашам... положбата... мислам дека полоша не можеше да биде одошто е сега. За тоа, секако, има многу причини и во таа положба... најголеми виновници... ќе ги најдете оние, кои се определија повеќе за да угодат одошто да го кажуваат она што е најцелеобразно... ништо друго не работат, освен на тоа, државата сама себе да се казни и слично на тоа, а на Филипа да му биде овозможено да говори и да прави што сака. Е такви се вашите навики, што се однесува до јавниот живот, и тие се виновни за несреќите... ...Работите стојат лошо зашто вие... ништо од тоа што треба да се прави, не го правите... Сега значи Филип ја победи вашата раскомотеност и безгрижност, а државата не ја победи. Не сте ниту поразени, но не се ни покренавте. Ако, значи, сите се сложуваме дека Филип со државата војува и го крши мирот, оној што ќе излезе овде не треба ништо друго да зборува, освен тоа, како полесно и посигурно од него да се браниме... Вели дека не војува, а јас сум толку далеку од тоа да се сложам дека некој што така постапува живее во мир со некого, што тврдам дека тој, напаѓајќи ја Мегара и подготвувајќи тиранида на Евбоја и со сегашното влегување во Тракија и сплеткарејќи на Пелопонез и со сеж што прави со војската, прави да го погази мирот и да војува со вас... ...Тоа што, да прави што сака и еден по еден Хелените така да ги ограбува и напаѓа, навалувајќи на градовите, да ги потчинува... И сите неправди, нанесени од Лакедајмонците во текот на оние 30 години и од нашите предци за 70 години, се помалку, о мажи Атињани, од она што Филип во тек на нецели 13 години, колку што е тој на врвот, им го сторил на Хелени-те...ни Хелада ни земјата барбарска не ја задоволува желбата на тој човек за што повеќе. И тоа го гледаме и слушаме сите Хелени и не си испраќаме пратеници за тоа едни кај други и не не фаќа лутина...ниту да направиме некој сојуз за помош и пријателство, туку го гледаме човекот како станува се посилен и секој... ниту настојува да се спасат интересите на Хеле-ните... А и ова знајте го: Што и да трпеле Хелените од Лакедајмоинците или од нас, трпеле од такви што биле род роден од Хелада, а тоа му доаѓа, некако, исто..., како, ако, некој син прав, а роден во богат дом, нешто не го води домаќинството како што треба, па за тоа заслужува укор и приговор, но не може да се рече дека тоа го правел како некој што не е близок и наследник на сето тоа. Но, ако роб или подметнат син го уништи тоа што не му припаѓа, и го растури, о Херакле, колку пострашно и заслужно за гнев би рекле сите дека е. Но спрема Филипа и спрема она што го прави тој, не се такви, макар што тој не само што не е Хелен, ниту нешто близок на Хелените, туку ниту барбарин од земја, за која нешто убаво би можел да кажеш, туку е чума македонска, од каде порано човек ни роб не би купил”. Демостен, Говори, превод и редакција Даница Чадиковска, Култура, Скопје 1995, Трет говор против Филипа, стр 78. |