|
|
Стефан во Христа Бога верен цар македонски |
Во софиските, загрепските и раваничките записи на Душановиот Закон, Цар Стефан Душан е титулиран како “Стефан во Христа Бога верен цар македонски“ Скоро целосно е непознато кај нас, но уште повеќе кај Србите, Бошњаците и Црногорците, дека во доцниот среден век тие го користеле поимот МАКЕДОНСКИ, при дефинирање на нивната територија и индиректно народ. Постојат бројни историски писмени извори каде за Србија, Црна Гора и БиХ се зборува како “земји македонски“ или “страни македонски“. Оваа тема од македонските историчари не е воошто разработена до сега, со мали исклучоци, каде се дадени оскудни податоци. Да започнеме со титулацијата на српскиот Цар Стефан Душан и Душановиот Законик. За жал оригиналот на овој Законик не е сочуван, туку постојат 10 подоцнежни преписа. Во софиските, загрепските и раваничките записи на Душановиот Закон, Цар Стефан Душан е титулиран како “Стефан во Христа Бога верен цар македонски“ (Lj. Stojanović, Stari srpski zapisi i natpisi. Knjiga III, Beograd 1905, str. 41 (nbr.4949) / Edith Durham, „High Albania“ First published in 1909 page 294., by LONDON EDWARD ARNOLD Publishers to the India Office 1909).
Овој историски податок, во 19 век и сметал на тогашната српска интелегенција, која била во зародиш, па затоа и има бројни фалсификати на српските средновековни документи во нивното преобјавување во 19 век. Франц Миклошич, кој заедно со Вук Караџиќ во светот за прв пат објавуваа документи од средновековната српска историја, во монументалното дело “Monumenta Serbica“, титулацијата на Цар Душан од софискиот и раваничкиот запис е пренесена како: „Стефан во Христа Бога верен цар грчки“. (F. Miklošič, Monumenta Serbica, str 154). Но, во спомантите преписи на Душановиот Законик, јасно стои "Стефан во Христа Бога верен цар македонски“. Од таму иде и нашиот сомнеж, дека секаде каде што е спомнато македонското име, српските историчари и преобјавувачи на српски средновековни документи од 19 век, зборот “македонски“ го заменувале со “грчки“ или “ромејски“. За тоа постојат бројни историски докази. Не мора да одиме подалеку, туку може само да го цитираме Вук Караџиќ кој самиот изјави “су се Маћедонија српске звале све земље народа нашега. (Владимир Ћоровић: Историја српског народа, налов „Обнова пећке патријаршије“, Прва књига, Издавачи "Глас српски", Бања Лука и "Ars Libri", Београд, 1997 г.). На ова да го надоврземе и историскиот факт за Цар Душан објавен во најстарата историја за јужнословенските народи “Historia Turcica“ (1502 година) од дубровчанецот Феликс Петанчиќ, кој бил управник на Будимскиот Скрипториум и дипломат на унгарскиот двор на Матија Корвин и Владислав Втори. Во “Historia Turcica“ стои дека Цар Душан е цар на Македонците и Рашканите т.е. оригинално “Macedonum Rasianorum Caesar“ (Historia Turcica (1502), Municipal Library in Nurmberg (pressmark Ms Solger 31.2В°). Познат е скадарскиот старопечатен "Тримесник", од високиот свештеник г. Стефан, со следнава содржина: “ја свршив оваа Божја книга во лето Христово 1563, месец декември, на К.Д. во македонските предели, во родниот град Скадар...“ (ЦВА, ф. 40. оп. II, а.е. 935, л. 57-58). Во средновековната српска песна за Ѓураѓ Смедеревац, опеан е како македонски крал од Македонија- Смедерево. Фототипен цитат од Скадарскиот Тримесник од 1563 година. Подолу објавувам црногорски текст, кој што е на црногорски јазик, за што се извинувам, но е многу интересен и изобилува со историски цитати, каде Црногорците, Србите и нивните владетели се потпишувале во старите документи како Македонци, а Црна Гора и Србија ја декларирале како дел од Македонија. Štampar Božidar Vuković Podgoričanin na svojijem knjigama piše 1520. I 1537: ''Ot otačastva moega ot zemlje Dioklitiskije, eže jest v predjeleh makedonskih ot grada naricajemago Podgorica'' (Lj. Stanojević, Stari srpski zapisi i natpisi, br. 494, 161). I u trećoj svojoj knjizi 1538. Božidar Vuković ponavlja istu sintagmu. Vuk St. Karadžić je ovu formulaciju Božidara Vukovića objasnio tako što: ''su se Maćedonija srpski zvale sve zemlje našega naroda, kao što se i u narodnoj pjesmi... Đurađ Smederevac zove kralj od Maćedonije''... ''v oblasti hercegovskoj v zapadnih strana i predjelah maćedonskih'' (dr Jevto M. Milović, Zbornik dokumenata iz istorije Crne Gore (1685-1728), Istorijski institut NR Crne gore, Cetinje, 1956). “Iz Crne Gore u Makedoniji'' ili prikladniji prijevod ,, Iz Crne Gore regije (pokrajine) u Makedoniji'', a na italijanskom: ''Scritto de montenegro dela regione di Macedonia”.
Samo tako se može pojmiti stav iz, inače galimatijasne, Povijesti o skenderbegu Crnojeviću na svetom krštenju nazvanom Đurađ, Martina Skadarskoga, odnosno njezinoga prijevoda sa latinskog i prepis vladike Vasilija da je ''Ivan Kastriot Crnojević iz roda kraljeva makedonskih'' (dr B. Šekularac, Cetinjski ljetopis). (Marko Dragović, Materijal za istoriju Crne Gore vremena mitropolita Danila, Save i Vasilije Petrovića u Spomeniku XXV, 2). Македонска нација |