Васко Гичевски

”Зарем границата може да не подели,таа не е ништо друго осем еден обичен камен кој нема никакво значење ако срцата на сите нас ни чукаат заеднички за нашата Македонија”.

По четиригодишната Прва светска војна која најмногу и со најголема жестокост се водеше на територијата на Македонија,во која што војна македоскиот народ беше разделен на четири страни помеѓу завојуваните држави и често се случуваше преку нишанот на пушките да се сретнат и брат со брат.

Париската мировна конференција започнала со работа на 18 јануари а завршила на 28 јуни 1919 година и на чие што заседавање беше дефинитивно донесена одлуката за конечна поделба на Македонија.

На оваа конференицја преовладуваа разноразни мисли и идеи за тоа како Македонија треба да биде организирана.Италија беше за да се даде право на специјална администрација во Македонија а подоцна ќе го промени ставот и ќе се заложи за автономија на Вардарска Македонија.

Франција и Англија поради спротиставените интереси на своите држави сојузнички Србија и Грција не можеа да постигнат политичка и економска експанзија на Балканот преку создавање на автономна држава Македонија која ќе ги спроведува интересите на Франција и Англија.На Конференцијата Франција го подржа ставот дека со уставот на Србија од 1903 година му се гарантираат националните и политичките права на населението во Вардарскиот дел на Македонија а кон овој став се приклучи и Англија со барање во новосоздаденото кралство СХС македонскиот народ  да добие статус на национално малцинство.

Како дел од сојузот кој ја изгуби војната Бугарија немаше никакво право на мислење на конференцијата и нејзината улога беше минорна,но Србија и Грција кои имаа спротиставени интереси за тоа како и колку и на кој да се дели Македонија мораа да се согласат на само мали измени на границите утврдени со Букурешкиот мировен договор.

Македонскиот народ не остана глув и нем на намерите на големите сили за делба на веќе поделената со Букурешкиот мировен договор Македонија,македонските здруженија постојано ќе испраќаат апели и меморандуми запознавајќи ги со Македонија и македонците, но ниеден од нив нема да наиде на одговор кај големите сили.

И покрај сите напори на македонците, Македонија да остане цела и неделива таа сепак беше поделена и уште еднаш расцепена по примерот на поделбата од 1913 со минимални корекции на границите се со цел да се зачува мирот на Балканот бидејќи Македонија преставувала и ќе преставува јаболко на раздорот околу кое и сите се борат кој може повеќе да земе мислејќи дека тука е пуста пустина,земја без стопан а заборавајќи намислата дека она што е македонско е свето за оние кои што живеат во Македонија .

Париската мировна конференција како и многу пред неа и многу по неа слични конференции не постигнуваат ништо повеќе освен што Македонија ја делат територијано,но зарем може да се подели заедничкиот дух на македонците,може ли да се подели името македонец и врз него да се стави граница?

Никогаш тоа не било и ниту ќе биде но на крај ќе ја пренесам мислата која многупати сум ја слушал од нашинците во Егејскиот дел која вели вака:”Зарем границата може да не подели,таа не е ништо друго осем еден обичен камен кој нема никакво значење ако срцата на сите нас ни чукаат заеднички за нашата Македонија”.