Исак Сион

Исак Сион (16. IV 1916 - 28. V 1994) е комунистички деец, партизански борец и политичар; Евреин од Македонија.

Во 1920 г. со семејството се преселил во Штип. Бил член на КПЈ од 1940 г. По Априлската војна во 1941 г. се вратил во Штип и се вклучил во НОБ како член на МК на КПМ. Бил делегат на Првото заседание на АСНОМ, По Ослободувањето бил член на ЦК на КПМ, генерален секретар на претседателот на Владата на НРМ, одговорен уредник на органот на ЦК на КПМ „Партиски живот“, вицегувернер на Народната банка на ФНРЈ во Белград, претставник на Сојузната стопанска комора во Лондон и др. Автор е на повеќе трудови од областа на монетарниот систем. Носител е на Партизанска споменица 1941.

Исак Сион е роден на 16 април 1916 година во градот Солун, Егејскиот дел на Македонија.

Солун бил дом на голема еврејска заедница, во кој живееле со векови. По првата светска војна и санкционирањето на поделбата на Македонија, семејството на Исак го напушта градот Солун и се населува во Штип во 1920 година.

Исак Сион се стекнал со висока наобразба. Прво во Скопје завршил Државна трговска академија, а потоа студирал на Високата економско-комерцијална школа во Загреб. По завршувањето тој  се запослил како банкарски работник.

Од 1936 година бил службеник во филијалата на Државната хипотекарна банка во Љубљана и станал активист на Сојузот на банкарските, осигурителните, трговските и индустриските чиновници на Југославија (скратено СБОТИЧ), а од 1940 година станал член и на Комунистичката партија на Југославија (КПЈ).

По Априлската војна во 1941 година, Исак Сион се вратил во Штип и се вклучил во Народноослободителната борба (НОБ). По директива на Месниот комитет на КПЈ во Штип, Исак развива извонредна партиска активност меѓу еврејската младина. Успеал да ги вклучи во воспитна група: Пепо Јуда Леви, Аврам Барух Сион, Исак Јаков Леви, Моис Давид Сион, Хаим Леви.

Во септември 1941 година Исак Сион ги известува дека се предвидени за излегување и формирање на Првио партизански одред кој требало да се формира на планината Плачковица. Поединечно биле определени за првата акција да учествуваат во нападот на полицискиот участок во Штип. Но до реализрање на таа акција не дојде.

Во октомври 1941 година Исак Сион ги влучува во воспитна група и Исак Синто Леви, Барух Моис Леви, Бирја Мордохај Бононо и Жак Давид Сион. Со членовите на групите се вршеле обуки за ракување со оружје и се вршеле активни подготовки за борба против окупаторот. Кон оваа група треба да се додадат уште 20- сет еврејски младинци од Штип кои биле организирани.

Исак Сион го избегнал собирањето и депортацијата на Евреите од Штип на 11 март 1943 година.

Исак бил единствениот Евреин кој успеал да избега од колоната што бугарските фашисти ја спроведувале кон штипската железничка станица, а потоа заминал во партизани, Инаку, околу 560 штипски Евреи, со исклучок на неколкумина, кои не биле дома во ноќта меѓу 10 и 11 март 1943 година или биле во партизани, заедно со уште околу 6.500 македонски Евреи, потоа од скопскиот монопол биле однесени и убиени во германскиот фашистички логор Треблинка во Полска.

Исак Сион по заминувањето во партизани бил борец во повеќе партизански единици.

Прво бил борец во НОПО „Гоце Делчев“ (19 - 21. V 1943), потоа во Шарпланинскиот НОПО (од 16. IX 1943) и во Кумановскиот НОПО (од 10. XI 1943), а бил и заменик политички комесар на чета и баталјон на Третата македонска НОУБ (од февруари 1944).

Како докажан комунист и антифашистички борец, Исак Сион учествувал на Првото заседание на АСНОМ, а потоа бил упатен за член на Обласниот комитет на КПМ во Штип (од август 1944) и бил секретар на Окружниот комитет на КПМ во Струмица.

По Ослободувањето Исак Сион бил член на ЦК на КПМ, генерален секретар на претседателот на Владата на НРМ, одговорен уредник на органот на ЦК на КПМ „Партиски живот“, вицегувернер на Народната банка на ФНРЈ во Белград, претставник на Сојузната стопанска комора во Лондон и др. Тој е автор на повеќе трудови од областа на монетарниот систем. Носител е на Партизанска споменица 1941.

Исак Сион починал на 28 мај 1994 година во Белград.