СВЕТСКИ МАКЕДОНСКИ КОНГРЕС

СОБРАНИЕТО НЕ МОЖЕ ДА ЗАБРАНИ ПРАШАЊА ЗА РЕФЕРЕНДУМ!

5 април 2017 година, Скопје, Македонија

- Денес Светскиот Македонски Конгрес (СМК) поднесе иницијатива до Уставниот суд на Македонија за поништување на одредбите од Законот за референдум донесен 2005 година, со коишто Собранието има дефинирано прашања по кои забранува организација на референдум!

СМК бара Уставниот суд да ги поништи членот 8 став (1) зборовите “или за консултирање на граѓаните“ и став (3), членот 27 и членот 28 од Законот за референдум и други облици на непосредно изјаснување на граѓаните (“Службен весник на Република Македонија“ број 81/2005), а до донесувањето на конечната одлука, на Уставниот суд му предлага да донесе Решение за времена мерка, поради ризик од отфрлање на граѓанска иницијатива пред Собранието на Република Македонија за поднесување предлог за пристапување кон измена на Уставот на Република Македонија, предлагање за донесување на закон и за распишување на референдум на државно ниво.

Во Република Македонија суверенитетот произлегува од граѓаните и им припаѓа на граѓаните. Граѓаните на Република Македонија власта ја остваруваат преку демократски избрани претставници, по пат на референдум и други облици на непосредно изјаснување.  од Уставот на Република Македонија.

Референдумот во Уставот е утврден во членот 68, како надлежност на Собранието да распишува референдум и во членот 73. Во членот 73 од Уставот “Собранието одлучува за распишување на референдум за одделни прашања од својата надлежност со мнозинство гласови од вкупниот број пратеници. Одлуката на референдумот е усвоена, ако за неа гласало мнозинството од избирачите кои гласале, доколку гласале повеќе од половината од вкупниот број избирачи. Собранието е должно да распише референдум кога предлог ќе поднесат најмалку 150.000 избирачи. Одлуката донесена на референдумот е задолжителна.“

Законодавецот во членот 8 од Законот за референдум утврдил дека референдумот може да биде одлучувачки и консултативен, според којшто одлуката донесена на референдумот за одлучување е задолжителна, а одлуката донесена на референдум за консултирање не е задолжителна, иако Уставот не познава одлучувачки и консултативен референдумот. Консултативниот референдум, за жал, е утврден и во членот 27 од Законот за референдум.

Но, за жал, во членот 28 од Законот за референдум Законодавецот утврдил прашања за кои не може да се распише референдум и во нив ги спомнал: прашањата што се однесуваат на Буџетот на Република Македонија и завршната сметка на Буџетот, за јавните давачки, за резервите на Република Македонија, за прашања на изборите, за именувањата и разрешувањата и за амнестијата; за прашања што се однесуваат на одбраната, воена и вонредна состојба и за уредбите со законска сила донесени за време на воена или вонредна состојба; како и за прашања за кои Собранието одлучува со мнозинство гласови од присутните пратеници при што мора да има мнозинство гласови од присутните пратеници кои припаѓаат на заедниците кои не се мнозинство во Република Македонија.

Во Република Македонија суверенитетот произлегува од граѓаните и им припаѓа на граѓаните, а граѓаните власта ја остваруваат преку демократски избрани претставници, по пат на референдум и други облици на непосредно изјаснување. Значи, власта не се остварува само со демократски избрани претставници, туку и по пат на референдум и други облици на непосредно изјаснување.

Референдумот претставува истоважен облик на остварување на власта, покрај демократски избраните претставници и другите облици на непосредно изјаснување. Мандатот на демократски избраните претставници произлегува од граѓаните. Оттука, Собранието не може со закон да го ограничува референдумот, а ексклузивно надлежен за сите прашања да се прогласи самиот тој.

Во Уставот не е утврдено ограничување на прашања за кои може да се распише, а за кои не може да се распише референдум. Затоа, неуставно е со Законот за референдум да се определува за кои прашања не може да се распише референдум.

- Се надевам дека Уставниот суд ќе ја прифати иницијативата за оценка на одредбите од Законот за референдум со кои се воведува институтот “консултативен референдум“, затоа што по уставна дефиниција референдумот е успешен или неуспешен, но успешниот секогаш е задолжителен! Референдумот е истоважен со Собранието како претставнички орган на демократски избрани претставници, затоа што суверенитетот произлегува од граѓаните и им припаѓа на граѓаните, а граѓаните власта ја остваруваат не само преку демократски избрани претставници, туку и по пат на референдум и други облици на непосредно изјаснување. Собранието не може со закон да ограничи право на референдум по некои прашања и се надевам дека таа неправда ќе биде исправена. На референдум сите прашања заслужуваат одговор “за“ или “против“ - изјави претседателот на Светскиот Македонски Конгрес, Тодор Петров.