ОБЈАВЕНА Е ЧЕТИРИНАЕСЕТТАТА ЕПИЗОДА ОД СЕРИЈАТА „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“

Среда, 27 Ноември 2024

Среда, 31 Мај 2017

Александар ДОНСКИ

Деновиве на Youtube е поставена четиринаесеттата епизода од документарната серија „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“ (“THE ANCIENT MACEDONIANS WERE NOT GREEK”), чиј комплетен автор е Александар Донски. Серијата е во продукција на Lloyd Harrison Entertainment Group од Сиднеј, извршен продуцент на серијата е Џим Стефан, ко-продуцент е Горан Котев, а асоцијативен продуцент е Андрија Петревски, сите од Сиднеј. Текстот го читаат Бубе Донска и Стефо Нанцу. Во серијата ќе бидат претставени сведоштва од над педесет антички автори според кои античките Македонци не биле никакви „Грци“ како што тврди денешната грчка пропаганда. Авторот на серијата Александар Донски очекува оваа серија да ги разниша темелите на грчката историографија и пропаганда кога е во прашање античка Македонија.

Четиринаесеттата епизода е посветена на сведоштвата од Дио Касиј, Ефор и Евтропиј.

Дио Касиј (Lucius Cassius Dio) се родил во Никеја (Битинија) во средината на II век, а починал по 229 година. Тој бил бележит римски историчар. Негово најпознато дело е „Историја на Рим“ објавено во 80 томови. Ова дело тој го пишувал цели 22 години, а ја опфаќало историјата уште од најстарите времиња, па се до неговото време. Извесно време бил назначен како гувернер на Смирна, а потоа и за конзул. Подоцна се вратил во родната земја, каде и починал. Некои од томовите се зачувани делумно, а некои речиси целосно.

Во зачуваните фрагменти Дио Касиј во повеќе наврати пишува за Македонија и Македонците. Во 17 том (книга) тој ги опишува воените дејства помеѓу Македонија и Рим. Притоа сосема јасно ги издвојува Македонците од Грците, прецизирајќи дека Грците всушност биле под македонска власт пред да дојдат Римјаните.

„Центо со помош на флотата ја спаси Атина, која била опсадена од Македонците и го ограбил Калкис, кој бил окупиран од истиот непријател. Во меѓувреме Филип (Петти) настапил против Атина, но Центо, враќајќи се, го одбил назад... Додека Филип бил зафатен во Грција, Апустиј ја нападнал Македонија... “ ("Roman History", Book 17, 9).

И во делот 16 од истата книга Дио Касиј одделно ги спомнува Македонија и Грција, при продолжението на описот на Римско-македонската војна:

„Но, да се вратиме на кампањата во Грција и Македонија...“

Пишувајќи во продолжение за успехот на римскиот генерал Фламинин во борбите против Филип Петти Македонски, Дио Касиј објаснува дека Фламинин не сакал до крај да го порази Филип Петти за да не го разбуди кај Грците слободарскиот дух, па наместо да им бидат благодарни на Римјаните, да не посакаат да им се спротивстават. Во истата книга (60) читаме:

„Тој (Фламинин, з.м.) стравувал дека ако Филип биде отстранет, Грците можеле да го обноват својот антички дух и повеќе да не им обрнуваат внимание на Римјаните.“

И овде нема потреба од дополнителен коментар.

Во 20 книга Дио Касиј ги опишува настаните во Македонија пред Третата римско-македонска војна. Овде читаме:

„Филип (Петти), кралот на Македонија, го осудил на смрт својот дин Димитрија, а се подготвувал да го убие и својот друг син Персеј, но смртта го претекнала. Ова се случило заради тоа што Димитрија ја придобил склоноста на Римјаните за време на својот престој и заложништво и се надевал, заедно со останатиот дел од македонскиот народ, дека тој ќе го наследи кралството по смртта на Филип. Но, Персеј, кој бил негов постар брат бил љубоморен на него и лажно го обвинил за подготвување завера против нивниот татко. Така Димитрија бил принуден да испие отров, по што умрел. Недолго потоа Филип ја разбрал вистината и посакал да го казни Персеј, но немал доволно сила, а недолго потоа умрел. Така Персеј го наследил кралството.“

Во следните книги Дио Касиј во повеќе наврати ги спомнува Македонија и Грција, но веќе како римски провинции. Во секој случај, тој е уште еден антички автор кој бил сосема свесен за етно-културните разлики меѓу Македонците и Грците.

ЕФОР (V И IV ВЕК ПРЕД ХРИСТА)

Ефор (Ephorus) бил антички историчар кој живеел околу 400 до 330 година пред Христа. Потекнувал од Мала Азија. Малку се знае за неговиот живот. Бил ученик на Исократ, под чие влијание се посветил на пишувањето историја. Неговото најпознато дело содржело 29 книги, а според Полибиј (за кого во продолжение пишуваме) Ефор бил првиот автор на една општа историја. Делата на Ефор не се зачувани во оригинал, но за нив се знае од пренесените делови од други подоцнежни автори. Еден од нив бил Страбо (за кого исто така пишуваме во продолжение). Цитирајќи го Ефор, кој ги опишувал тогашните граници на грчкиот свет, Страбо (8, 1-3) пишува:

„Ефор вели дека ако почнеме од западните делови, Акарнанија е првата област на почетокот од Грција, затоа што, додава тој, Акарнанија прва граничи со племињата на Епирците. Но, исто како што Ефор, користејќи го морскиот брег, почува со Акарнанија (тој се одлучил за морето како еден вид водич бидејќи ако постапел поинаку, можел да претстави делови што граничат со земјите на Македонците и на Тесалијците како почеток) сосема е во ред ако и јас исто така ги следам природните карактеристики на овие области и го искористам морето како мој водич.“

И понатаму:

„Грција е составена од два многу големи делови од копно, едниот е дел внатре во Истмус, а вториот е надворешен дел, кој се протега се до Пиле и до реката Пена (подоцнежниот тесалиски дел од Грција).“

И овде е толку јасно опишана границата на грчките територии, што никаков коментар не е потребен.

ЕВТРОПИЈ (IV век)

Евтропиј бил римски историчар, кој живеел во IV век по Христа. Тој го придружувал императорот Јулијан (361 - 363 год.) во походот против Персијанците, а неговото име се спомнува и во времето на царот Валенс (364 - 378 год.), кому Евтропиј го посветил своето дело "Breviarium historiae Romanae". Ова дело ја опфаќало историјата на Рим во десет тома. И овој антички автор сосема јасно ги третирал Македонците како одделен народ во однос на Грците. Во Третата книга (12 поглавие) тој пишува за војната помеѓу Картагина (Ханибал) и Рим. Тој го спомнува и македонскиот крал Филип Петти, кој му понудил сојузништво на Ханибал против Римјаните, а за возврат побарал подоцна тој да му помогне во војната против побунетите Грци. Овде читаме:

„Отприлика во ова време Филип (Петти) кралот на Македонија, испратил амбасадори кај него (Ханибал, з.м.), нудејќи му помош против Римјаните, но под услов, откако ќе ги поразат, за возврат, тој да добие помош од Ханибал против Грците.“

Јасно е дека и Филип Петти ги сметал Грците како инаков народ во однос на своите Македонци. Впрочем, добар дел од грчките територии во негово време биле потчинети на Македонците.

Со ова сведоштво и Евтропиј се вклучува во листата антички автори кои ги сметале античките Македонци како посебен народ во однос на античките Грци.