ОБЈАВЕНА Е ДЕВЕТНАЕСЕТТАТА ЕПИЗОДА ОД СЕРИЈАТА „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“

Среда, 27 Ноември 2024

Среда, 05 Јули 2017

Александар ДОНСКИ

Деновиве на Youtube е поставена деветнаесеттата епизода од документарната серија „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“ (“THE ANCIENT MACEDONIANS WERE NOT GREEK”), чиј комплетен автор е Александар Донски. Серијата е во продукција на Lloyd Harrison Entertainment Group од Сиднеј, извршен продуцент на серијата е Џим Стефан, ко-продуцент е Горан Котев, а асоцијативен продуцент е Андрија Петревски, сите од Сиднеј. Текстот го читаат Бубе Донска и Стефо Нанцу. Во серијата ќе бидат претставени сведоштва од над педесет антички автори според кои античките Македонци не биле никакви „Грци“ како што тврди денешната грчка пропаганда. Авторот на серијата Александар Донски очекува оваа серија да ги разниша темелите на грчката историографија и пропаганда кога е во прашање античка Македонија.

Деветнаесеттата епизода е посветена на сведоштвата од латинскиот историчар Квинтиј Куртиј Руф.

Македонците јасно се издвоени како посебен народ во однос на Грците и во Биографијата за Александар Велики Македонски, напишана од латинскиот историчар Квинтиј Куртиј Руф. Нема податоци за животот на овој историчар, но се смета дека живеел во I век по Христа. Бидејќи неговото дело е преведено кај нас, нема да се задржуваме подетаљно на извадоци од истото. Само ќе спомнеме еден пасус, кој несомнено е најударен во однос на темава што ја обработуваме.

Се работи за сведоштво во врска со посебноста на јазикот на античките Македонци. Квинтиј Куртиј Руф сосема јасно запишал дека античките Македонци и Грци меѓу себе комуницирале преку - преведувачи!

Позната е случката кога било судењето на Македонецот Филота, кој подготвувал заговор за убиство на Александар Македонски. Заговорот бил откриен и Филота бил јавно испрашуван лично од страна на Александар.

Квинтиј Куртиј Руф, опишувајќи ја оваа случка, сосема јасно запишал дека Македонците зборувале на засебен јазик. Тој дури цитира и изјава на самиот Александар Македонски, во која тој, обрнувајќи им се на Македонците во прво лице множина, го споменува (цитат): "мајчиниот и нашиот јазик". Александар му се обрнал на Филота со зборовите:

„Сега тебе ќе ти судат Македонците. Те прашувам: дали ќе им се обратиш на мајчиниот јазик?“

Филота одговорил одречно, со образложение дека, освен Македонци, имало присутни и припадници од други народи. На тоа, Александар им рекол на присутните Македонци:

„Еве, гледатели? Дотаму ли дошол Филота, та да сегна си од мајчиниот јазик?... Но, нека зборува како што сака, а вие спомнетеси дека тој подеднакво се отуѓил и од нашите обичаи и од нашиот јазик“.

(Quintus Curtius Rufus, "De Rebus Gestis Alexandri Macedonis, VI, 10; Квинтиј Куртиј Руф: "Историја на Александар Македонски", во превод од латински на д-р Љубинка Басотова; Скопје, 1998 година, стр. 272).

Но, Филота не останал рамнодушен на овие обвинувања, па во својот одговор, рекол:

„Мене ми се префрла што одбивам да зборувам на мајчиниот јазик и дека сум се грозел од обичаите на Македонците. Значи така јас му се заканувам на кралството, што го презирам? Но, уште порано, оној родниот јазик, беше напуштен во општењето со другите народи, па така и победниците и победените требаше да учат еден туѓ, странски јазик.“ (К.К.Руф, цит. дело, стр. 274).

Сепак, во обвинувањата против Филота се вмешал Александровиот војсководец Болон кој, меѓу другото, го обвинил Филота дека (цитат): "...иако бил Македонец, не се срамувал, преку преведувач, да ги ислушува луѓето што зборувале на неговиот роден јазик".

И оваа случка е толку јасна во однос на постоењето на посебниот македонски јазик, што никаков коментар не е потребен. Исто така, од овој опис гледаме дека дел од Македонците, поради практични причини (поголема можност за општење со другите народи и сл.), го користеле и јазикот коине, иако меѓу себе, и натаму си зборувале на мајчиниот македонски јазик.

Гледаме и дека за време на судењето на Филота му било забележано од страна на Александар затоа што не сакал на Македонците да им се обрати на „мајчиниот јазик“.

Филота, пак, го обвинил Александар за воведувањето на јазикот коине, па рекол дека македонскиот јазик одамна бил запоставен, така што сега и победниците (Македонците) и поразените (Грците, Персијанците и другите народи кои потпаднале под македонска власт) требало да го учат овој нов јазик.

На ова се вмешал Болон, кој го обвинил Филота дека, иако бил Македонец, додека ја имал власта, комуницирал со Македонците преку преведувачи. Ова е извонредно важно сведоштво и доказ дека во тоа време мнозина Македонци воопшто не го знаеле јазикот коине, па кога сакале некому да му се обратат, тоа го правеле преку преведувачи. Филота, иако го знаел македонскиот јазик, не сакал да ги слуша Македонците на својот јазик, туку инсистирал нивните зборови нему да му се преведуваат на јазикот коине.

Квинтиј Куртиј Руф и на други места одделно ги спомнува Македонците и Грците како засебни народи. Во врска со покорувањето на азиското племе Арахоси и во престојот во нивната земја, К. К. Руф пишува:

„Таму (Александар, з.м.) ја соединил војската што била под заповедништво на Парменион. Тоа биле шест илјади Македонци, двеста благородници и пет илјади Грци со шестстотини коњаници...“ (К.К.Руф, цит. дело, стр. 292).

Сето ова е уште еден силен доказ против современата грчка пропаганда.