ОБЈАВЕНИ СЕ Е 21 И 22 ЕПИЗОДА ОД СЕРИЈАТА „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“

Среда, 27 Ноември 2024

Среда, 16 Август 2017

ОБЈАВЕНИ СЕ Е 21 И 22 ЕПИЗОДА ОД СЕРИЈАТА

„АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“

Александар ДОНСКИ

Деновиве на Youtube е поставена 21 и 22 епизода од документарната серија „АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ НЕ БИЛЕ ГРЦИ“ (“THE ANCIENT MACEDONIANS WERE NOT GREEK”), чиј комплетен автор е Александар Донски. Серијата е во продукција на Lloyd Harrison Entertainment Group од Сиднеј, извршен продуцент на серијата е Џим Стефан, ко-продуцент е Горан Котев, а асоцијативен продуцент е Андрија Петревски, сите од Сиднеј. Текстот го читаат Бубе Донска и Стефо Нанцу. Во серијата ќе бидат претставени сведоштва од над педесет антички автори според кои античките Македонци не биле никакви „Грци“ како што тврди денешната грчка пропаганда. Авторот на серијата Александар Донски очекува оваа серија да ги разниша темелите на грчката историографија и пропаганда кога е во прашање античка Македонија.

Дваесет и првата епизода е посветена на сведоштвата од Псевдо-Скилакс (4 или 3 век пред Христа) и Страбо (1 век пред Христа – 23 год.).

Во IV или III век пред Христа се појавил ракопис под наслов „Периплус“, што во слободен превод значи еден вид морски патепис. Иако нема докази за идентитетот на авторот на ова дело, некои сметаат дека тоа бил извесен Скилакс, кој живеел уште во VI век пред Христа и бил морепловец и истражувач во служба на Персија. Единствените податоци за Скилакс ги далÂÂ Херодот. Во недостиг на автентични податоци за авторот на делото „Периплус“ во науката е прифатена одредницата „Псевдо-Скилакс“. Во ова дело се опишани границите на грчките територии во антиката. Овде читаме:

„Од Амбракија Грција продолжува по брегот се до реката Пена.“ („Меморандум за античките граници на Грција“; British documents of foreign affairs, Part I, Series F, Europe 1848 - 1914, Vol. 14 "Greece, 1847 - 1914", University publications of America).

Значи гледаме дека и за овој автор недвосмислено грчките територии во антиката се наоѓале само околу Пелопонез и нешто по на север (јужно од Олимп). Конкретно Амбракискиот залив се наоѓа јужно од Епир, а реката Пена минува низ Лариса. Ова автоматски значи дека не само Македонија и Македонците, туку и Епир и Епирците не биле третирани за грчки.

СТРАБО (I ВЕК ПРЕД ХРИСТА - 23 ГОД. ПО ХРИСТА)

Страбо се родил во втората половина на I век пред Христа во областа Понт (денешна Турција). Потекнувал од богато семејство. Неговата мајка била Грузијка. Се школувал во Ниса и во Рим. Тој е познат антички географ и историчар. Меѓутоа неговата „Историја“ е речиси целосно загубена со исклучок на еден фрагмент од папирус, што денес се чува во Милано. Сепак за овој свој труд пишувал самиот Страбо во своето друго капитално дело познато под насловот „Географија“. Ова дело (напишано во 17 книги) претставува географско-историски опис на голем број народи и области од тогашниот свет. Страбо починал околу 23 година по Христа.

Во својата „Географија“ Страбо над дваесет пати ги спомнува Македонија и Македонците и притоа јасно ги издвојува во однос на Грците и тогашните грчки територии. Ќе наведеме неколку вакви примери:

Во Втората книга (5,21), пишувајќи за островите во Егејско Море, Страбо јасно посочува дека Македонија е посебен дел во однос на Грција:

„...Во егејот тоа се: Кикладите, Спорадите и островите што лежат кај Карија, Јонија и Елис се до Троада, мислам на: Кос, Самос, Хиос, Лесбос и Тенедос - сите тие лежат крај Грција се до Македонија и Тракија, која е следна земја зад Македонија.“

Во истата книга (5,26) Страбо пишува за историјата на Европа, при што децидно ги издвојува Македонците во однос на Грците, спомнувајќи ги како одделни нации:

„...Така во целото тоа пространство земјоделските и цивилизирани елементи егзистираат заедно со воинствените елементи, но од овие два елемента, оние што се мирољубиви се побројни и затоа тие ја одржуваат контролата над целиот регион. И водечките нации - порано тоа беа Грците, а потоа Македонците и Римјаните - исто така помогнаа во ова.“

Во Осмата книга (1) Страбо дава опис на тогашните грчки етно-културни територии. И овде тој не само што не ја вклучува Македонија во нив, туку и јасно ја прикажува како посебна етно-културна целина. Овде читаме:

„Сега ќе изнесам податоци за останатиот дел од географијата на Грција... По Епирците и Илирите следуваат грчките народи: Акарнијанци, Етолци и озолски Локријанци. По нив се: Фокијанците и Боетијците, а спроти нив преку морето се наоѓа Пелопонез... А по Македонија, се наоѓаат Тесалијците, кои се протегаат се до Малијанците и земјите на останатите народи вон од Истмус, како и оние одвнатре.“

Во продолжение Страбо пишува дека порано во Грција имало многу племиња, но дека Грци биле само оние кои зборувале на "четирите грчки дијалекти", па во детали ги дава имињата и историјата на овие племиња (Јонци, Дорци, Еолци, Атињани и Аркадијци). Се разбира дека среде нив нема ни помен од Македонците.

Во книга 13, Страбо пишува дека планината Олимп била македонска и истата ја нарекува "македонскиот Олимп".

Практично и најпознатиот антички географ Страбо со своето дело претставува силен опонент на денешната грчка пропаганда.

Дваесет и втората епизода е посветена на сведоштвата од Тукидид (5 и 4 век пред Христа) и Лексиконот „Суда“.

Тукидид е антички грчки историчар, чие најпознато дело е "Пелопонеската војна". Се родил во Атина околу 460 година пред Христа, а починал околу 395 година пред Христа). Потекнувал од богато семејство, кое поседувало златни рудници во Тракија. Учествувал како командант во Атинската војска во Пелопонеската војна, која била најголемата војна на Балканот во V век пред Христа и се водела помеѓу Спарта и Атина. Поради тоа што не успеал да го спаси од спартанското освојување градот Амфипол (на македонскиот брег), паднал во немилост и бил испратен во прогон цели дваесет години.

Од аспект на темава што ја разгледуваме, неспорно е дека и за овој познат историчар, Македонците биле одделен народ во однос на Грците. Пишувајќи за границите во кои живеле Хелените (античките Грци) Тукидид пишува:

„На пример очигледно е дека земјата што сега се нарекува Хелада во минатото немала домородно население, туку напротив, миграциите биле честа појава... Најбогатото земјиште честопати ги менувало своите господари. Такви се областите што сега се викаат: Тесалија, Бојотија, најголем дел од Пелопонес, Аркадија и најплодните делови од остатокот од Грција.“ (Пелопонеска војна, книга 1).

Гледаме дека Македонија не е ниту спомната во описот на „хеленските земји“.

Во истата (Прва книга) Тукидид ги нарекува Македонците „барбари“, т.е. луѓе кои не зборувале грчки (хеленски). Опишувајќи ја атинската војска во една битка во Пелопонеската војна, Тукидид пишува дека таа се состоела од „Хелени“ и „барбари“ (не-Грци кои војувале на страна на Атињаните). Притоа тој набројува кои народи дале своја војска како помош на Атињаните. Овде читаме:

„Хеленските единици кои беа со него (еден атински командант) ги сочинуваа: Амбракијците, Левкадијците и Анакторијанците, како и илјада Пелопонезијанци кои дојдоа во негова придружба. Барбарите се состоеја од илјада Каонијани... а со нив дојдоа и некои Теспротијани, кои исто како нив, немаа свој крал, некои Молосјани и Атинанајци, предводени од Сабилинт, застапник на кралот Тарип, кој се уште бил мал, како и некои Паравени водени од својот крал Ороед, придружувани од илјада Орестјани... Исто така имало и илјада Македонци, испратени од Пердика без знаење на Атињаните, но тие стигнале многу доцна. ("Пелопонеска војна" книга 1).

Ова сведоштво е многу јасен доказ дека тогашните Грци (меѓу кои и Тукидид) не ги сметале Македонците за свои сонародници, наспроти тврдењето на современата грчка пропаганда.

СУДА

Делото „Суда“ претставува комбинација помеѓу лексикон и енциклопедија, која била создадена од византиските учени во Х век, чиј идентитет останал непознат. Во „Суда“ се застапени околу 30.000 зборови со детални биографски, историски и лингвистички информации, главно во врска со античките автори.

Познато е дека во антиката постоел историчар што се викал Суда (Suidas), кој е спомнат во делата на Страбо, Аполониј од Родос и Стефан Визант, но не се знае дали токму овој Суда е автор на истоимениот лексикон-енциклопедија, кој бил објавен како целина дури во Х век. Ова заради фактот што во овој лексикон-енциклопедија се застапени и податоци пишувани по времето на Стефан Визант. Се разбира дека постои веројатност дека овој лексикон бил напишан од античкиот автор Суда, но подоцна бил значително дополнуван.

Зборовите во лексиконот „Суда“ се класификувани по азбучен ред. Овде се застапени зборови што биле запишувани во делата наÂÂ античките автори, но има и голем број лични имиња и топоними. Застапени се и коментари во врска со презентираните зборови, од кои добар дел се извадоци од антички текстови, но не секогаш е предаден нивниот извор.

Во „Суда“ исто така постои сведоштво за не-грчкиот карактер на античките Македонци.

Во толкувањето на зборот „каусија“ (вид македонска капа), во "Суда", непознатиот антички грчки автор пишува дека тоа била "вид барбарски покривач за главата" (Суда, Капа, 1139). Поради фактот што во науката е добро познато дека оваа капа била создадена и најмногу практикувана токму од Македонците, јасно е дека и овој антички грчки автор ги сметал Македонците како „барбари“ (луѓе кои не зборуваат грчки).