Тихомир Каранфилов

Македонија отсекогаш била во центарот на великобугарската освојувачка политика, чија цел е таа да се вклучи во границите на „Голема Бугарија“. Ваквата политика на Бугарија и донесе илијадници жртви, економски и финансиски штети за време на Балканските, Првата и Втората светска војна. Но тие поуки како Софија да ги заборави.

Денес кога светот се соочува со опасност од нова Трета светска војна, по воената агресија на Русија врз Украина, повторно на сцена се појавува великобугарската политика. Софија продолжува со негирањето на македонскиот народ, неговиот идентитет, јазик и култура. Во тој контекст добро е да ја потсетиме бугарската и македонската јавност на текстот „Великобугарската политика и Македонија“. кој македонскиот емигрант Јордан Анастасов во 1945 година го објавил во списанието „Македонска мисл“ (Македонска мисъл кн. 1-2, год. 1, 1945) во Софија.

Инаку, Јордан Анастасов (Кавадарци 4. I. 1893 – Содија, 10. X 1976) е македонски деец, припадник на Македонската емигрантска федеративна организација (МЕФО) и на ВМРО (Об). По Првата светска војна бил член на Привремената комисија на македонската емиграција и на МЕФО. По Деветојунскиот преврат во Бугарија емигрирал во Париз (1923), бил кооптиран за член на ЦК (1927) и член на Задграничното биро на ВМРО (Об) (1929). По Втората светска војна бил член на Македонскиот научен институт и главен и одговорен редактор на списанието „Македонска мисл“ (1945). Објавил историско-публицистички трудови, меѓу кои и текстот „Великобугарската политика и Македонија“ во кој пишува:

„Несомнено, погрешно е да се каже дека само Бугарија имала освојувачки аспирации кон Македонија. Вистина е дека сите балкански држави кои се граничат со неа, понекогаш прикриено, понекогаш отворено, ги пројавуваа своите империјалистички ставови за нејзино освојување.

Прашањето за националноста на христијанското население кое живее во Македонија послужи како параван зад кој се криеја овие аспирации. И Србија (подоцна Југославија) ​​и Грција и Бугарија создадоа цела „научна“ историска литература за да докажат чија е Македонија. Потпирајќи се на оваа историска „наука“, понекогаш и без неа, владите на овие земји, од отварањето на македонското прашање до последните денови, не пропуштаа прилика да ја засилат својата „национална“ пропаганда, да се пазарат за делот на Македонија. и да одземат од неа кога и колку можат. Ниту младата и мала држава Албанија не заостана во трката за заземање делови од Македонија. За да ја заокружиме сликата за барањата на балканските држави кон Македонија, да додадеме дека и Романија создаде своја „национална“ кауза насочена кон македонските куцовласи. Но бидејќи не се граничи со Македонија и затоа не можеше да има територијални претензии, Романија ги користеа куцовласите како монета за поткусурување, барајќи компензација од Бугарија во случај таа да заземе делови од Македонија.

Осудувајќи ги овие аспирации на сите балкански држави, не можеме а да не ја изложиме на бугарскиот народ пред сè големобугарската политика што ја водеа поранешните влади, бидејќи токму таа и донесе национални катастрофи на Бугарија и најмногу придонесе за поделбата на Македонија и за фрлањето во ново ропство.

Македонија отсекогаш била во центарот на големобугарската освојувачка политика. Целта беше да се вклучи во границите на „Голема Бугарија“.

Што му донесе оваа политика на бугарскиот народ?

Донесе две национални катастрофи, неколку стотици илјади жртви кои загинаа за време на Балканските војни и Првата светска војна и економска и финансиска пропаст на земјата. За време на сегашната војна, овој стремеж ја доведе Бугарија на работ на нова и уште пострашна катастрофа. И сите овие војни не беа диктирани од национално-ослободителни мотиви, или со цел да се подобри материјалната состојба на масите, туку беа засновани исклучиво на интересите на германскиот империјализам и неговите слуги во Бугарија – царскиот двор и грст дворјани, војската и политички авантуристи.. Бугарскиот народ никогаш не сакал да освојува туѓи земји и кога војувал секогаш паметно се залажувал дека ќе се бори за ослободување на својот брат роб. На оваа криминална политика, предложена од Берлин, најопасниот непријател на славјанството, дојде до својот логичен крај, таа направи се за да го насочи бугарскиот народ против нивните ослободители, Русите и против западните демократии.

Како влијаеше великобугарската политика спрема Македонското ослободително движење?

Од самиот почеток на вториот, великобугарските шовинисти почнаа да дејствуваат на начини и средства насочени кон ударот на неговата самостојност и неговиот идеал за автономна Македонија и да го потчинат на сфаќањата и интересите на царскиот двор и кликата околу него. Нападот на градот Мелник (1895); таканареченото Џумајско востание (1902); прераното прогласување на Илинденското востание (1903); „Уставните клубови“ создадени по младотурскиот пуч (1908), предводени од емисари од софиската палата и провокативните „магарешки“ напади извршени во Македонија непосредно пред Балканската војна, сочинуваат цел систем на идеи и дејствија кои што требаше да внесат нарушување и деморализација во редовите на внатрешната македонска револуционерна организација и да го подготви теренот за следните војни. Овие постапки на великобугарските шовинисти и на нивното слепо орудие, македонскиот врховизам, ги зајакна апетитите за Македонија и на другите балкански држави. Крајниот резултат на оваа политика беа војните во кои бугарскиот народ беше принуден да ја пролее својата крв за странски интереси и кои донесоа пустош, поделби и ново ропство во Македонија.

9 септември 1944 година стави крај на великобугарската политика. „Отечественофронтовска“ Бугарија решително и засекогаш раскина со неа и постави почеток на искрен, чесен и здрав однос кон македонскиот народ и кон другите балкански народи.

Ликвидацијата на великобугарската политика се совпадна со создавањето на нова, федерална и демократска Југославија, која на чело со маршалот Тито исто така ги закопа и великосрпскиот шовинизам и великосрпската идеологија. Над урнатините на овие две идеологии си подадоа рака бугарскиот народ и народите на новата Југославија.

Што и донесе на Македонија ликвидацијата на великобугарската и великосрпската политика?

Го отвори патот на македонското ослободително движење и ги отстрани пречките за остварување на идеалите на македонскиот народ. Денес, делот од Македонија што беше заробен од белградските империјалисти, најголемиот по територија и најугнетениот од режимот, се издигна во слободна федерална единица, во рамките на федеративна Југославија.

И наместо да троши енергија и скапо да се жртвува во борбата против великобугарската и великосрпската пропаганда, денес федерална Македонија ја користи сета своја сила за да гради и да напредува. Преку оваа конструктивна работа, таа наидува на безрезервна поддршка од сите народи, вклучително и од Србите што ја населуваат Југославија, како и од братскиот бугарски народ.

Што значи федерална Македонија за јужните Славјани и за Балканот?

Отстранувајќи ги причините за судири и војна меѓу јужните Славјани, Македонија стана темел на кој ќе се издигне убавата и цврста градба на вистинското и вечно братство меѓу сите јужни Славјани, кое потпрени на славјанскиот колос - Советска Русија, ќе биде клучот. за целосна демократизација на Балканот и гаранција за зачувување на националните, културните и политичките слободи на балканските народи, Македонија, класичното јаболко на раздорот меѓу балканските земји, направено од балканските шовинистички и империјалистички клики, денес со маслиново гранче во рака им стои на сите балкански народи за братство и единство меѓу нив.“ (Македонска мисъл кн. 1-2, год. 1, 1945).