 Само две стихозбирки на вечно младата прва Македонска поетеса Даница Ручигај, го одбележуваат почетокот на Македонската поезија, Ручигај е првата Македонска поетеса, која започна едно ново време за Македонската поетска книжевност..
|
|
 Пеце Атанасовски е роден во село Долнени, Прилепско, 25. X 1925. Неговите први музички ангажмани започнуваат со националната радио станица. Бил професионално ангажиран во Радио Скопје (1946) и во Државниот ансамбл за народни песни и игри „Танец" во Скопје (1950). Од 1959 г. до пензионирањето бил раководител на Оркестарот од народни инструменти во Радио Скопје и кореограф на повеќе од дваесет КУД во РМ. Од 1966 г. полни 29 години ја раководел Фолклорната школа за странци во Отешево. Со своите гостувања со разни културно- уметнички друштва низ светот ги афирмирал високите достоинства на Македонскиот мелос.
|
|
 „Ова високо признание не го добивам јас, туку го добиваат граѓаните на Македонија, затоа што сум секогаш во нивните домови. Ова не е само признание за мене, туку признание на сите националности кои живеат во Македонија“... (Есма Реџепова- Теодосиевска, по повод доделувањето на Ореден за заслуги за Македонија)
Оваа, 2010 година Претседателот на Република Македонија Ѓорге Иванов, ја одликува естрадната уметничка Есма Реџепова Теодосиевска со „Орден за заслуги за Македонија“.
|
|
| Среда, 28 Април 2010 04:00 |
 |
 |
 |
|
| Методија Андонов - Ченто
|
|  (Роден е на 17 август 1902 во Прилеп, умира – 24 јули 1957)
Уште од најрана возраст, работел по прилепските тутунски и афионски полиња. Во младоста бил одличен и истакнат гимнастичар. Завршил средно трговско училиште во Прилеп и во 1926 година отвора бакалско-угостителски дуќан и си обезбедува пристојна егзистенција. На 25 март 1930 година, во Нови Сад, склучува граѓански брак со Василка Спирова Поп-Атанасова….
|
|
| Среда, 14 Април 2010 04:00 |
|
|
|
|
| Лазар Личеноски
|
 Роден е во Галичник, на 26 март 1901 година, a почина во Скопје на 10 април 1964 година. При тоа ги остави недовршени сликите со охридскиот рибар кој ја крпи својата мрежа и недоткаената таписерија.
Личеновски се смета за еден од втемелувачите на ликовниот живот во Македонија. Тој е еден од најавтентичните сликари на македонскиот пејзаж ("Бачила", "Долап", "Афионски полиња", "Охридски рибари"), во кој внесува и фоклорни елементи. Сликаше мртва природа и портрети, а создаваше и мозаици.
|
|
| Среда, 07 Април 2010 04:00 |
|
|
|
|
| Симеон Гугулоски
|
01.06.1941 - 13.08.1995
Развојот на оперскиот и балетскиот ансамбл на МНТ пред и во 60-тите години на дваесеттиот век го овозможија доаѓањето на генерацијата пејачи - Ѓорѓи Божиков, Никола Гагов, Милка Ефтимова, Благоја Николовски, Стојан Ганчев-Стојанов и Анастасија Димитрова, преку Миомир Тасиќ, Анастазија Низамова, Лилјана Зенделска , Симеон Гугулоски и други, кои дадоа и посебен белег.
Како исклучителна личност , воодушевувачки вокал, кој ,,земјата ја тресе“ како што зборуваат неговите современици, беше тенерот Симеон Гулгулоски. Трениран глас, со познавање на музика ,со чувсто и со особена интерпретација и сценски настап. Глас кој беше омилен меѓу сите генерации, глас кој не остава никого рамнодушен.
Симеон Гугулоски потекнува од галичко печалбарско семејство и поради тоа беше роден на 1 јуни 1941 година во Солун.Живеше во Софија, Скопје , Белград и по некоја судбина умире во Софија на 13 август 1995 година. Без разлика каде живееше , секогаш наоѓаше време да го посети и да престојвуа во Галичник, кој го сметаше како родно место, тука му беа корените на неговите родители, на неговите предци.
Основното образование го завршува во Скопје. Како ученик во средното музичко училиште, за да обезбеди егзистенција во вечерниет часови настапува во еминентната и култната скопска кафеана “Кермес“.По завршувањето на третата година на средното музичко училиште, желбата да стекне квалитетно музичко образование заминува во Љубљана (Република Словенија), каде со одличен успех дипломира на Одделот за пеење кај професорката Ксенија Новшак - Ховшка.
Гугулоски постојано учи, се со цел да се стекне со високо образоваание и со висок просек на оцени ја завршува Педагошката академија на одделот за предметна настава во Љубљана.
Напоредно со образованието,за да обезбеди средства за егзистенција и работи. Во Љубљана многу успешнмо е педагог по музичко образование во училиштето за деца со посебни потреби „ Јанез Левц “, каде што за првпат е забележано формирање на ученички хор. Напопредно со педагошката дејност Гугулоски студира на музичката академија на Универзитетот во Љубљана, на Одделот за пеење во класата на професорката Ондина Ота – Класинц.
Со стекнувањето на називот академски музичар – оперски пеач се вработува во Словенското народно гледалиште – Љубљана како солист.
Образованието го продолжува на Музичката академија , каде што успешно дипломира на трет степен на Одделот за соло пеење со што му се доделува академска титула – Специјалист за оперско пеење.
Патот до оваа титула му беше исполнет со ангажман и во други музички жанрови, со записи на бројни народни песни и естрадни мелодии.
Во книгата Музика 50 години со Вас, композиторот Љубомир Бранѓолица за Гугулоски, меѓудругото ќе запише:“ Покрај веќе познатите тешки ролји (инкертон од “Мадам Бетерфлајд“, Радамес од „Аида„, Дон Хозе од „Кармен„, тој донесе цела низа ролји од оперите на наши автори, што е за пофалба (Василиј втори од „Цар Самоил„ на Кирил Македонски, Дамјан од „Бразда„ на Благоја Трајков, Кузман Капидан на Трајко Прокопиев, Митре Поморјанче од „Болен Дојчин„ на Ристо Аврамовски, Никола Карев од „Илинден„ на Кирил Макддонски). Овој фактограафски дел говори за неговиот прилог во развојот на оперската музика од македонски авториЌ.
Неговото главно професионално подрачје е класична, најмногу оперска музика.
Како првенец во две матични куќи- СНГ – Љубљана и МНТ – Скопје исполнува бројни улоги, а воедно гостува и на сцената на други оперски куќи и тоа:
На сцените на сите оперски куќи во поранешна Југославија, во Бугарија, Чешка, Италија, Германија, Полска, Словачка. Ги пее главните тенорски партии во оперите: Џ. Верди „АИДА“ (Радамес), „НАБУКО“ (Исмаел) „ТРУБАДУР“ (Манрико) „БАЛ ПОД МАСКИ“ (Рикардо) „ТРАВИЈАТА“ (Алфред Жермон Гастон) „ДОН КАРЛОС“ (Дон Карлос) „ФАЛСТАФ“ (Др.Кајус) „РЕКВИЕН“ посветен на А. Манци, (Ж.Бизе) „КАРМЕН“ (Дон Козе);П. Маскањи, „СЕЛСКА ЧЕСТ“ (Туриду); Џ. Пичини „ ТОСКА“ (Каварадоси) „ПЛАШТ“ (Хенри); Даниел Ф. Еаубер „ФРА ДИАВОЛО“ (Лоренцо); Ермано Волф – Ферари „ЧЕТИРИ ГРУБИЈАНИ“ (Филипето) ; Р.Леонкавало „ПАЉАЧИ“ (Канио); В. Белини „НОРМА“ (Полион) ; Г.Доницети, „ЛУЧИЈА де ЛАМЕРМУР“ (Артур Баклау) : М. Козина „ЕКВИНОКЦИЈ“ (Иво) ; Данило Швара „СЛОВО ОД МЛАДОСТИ“ ( Др. Франце Прешерн ); Антон Форстер „ГОРЕЊСКИ СЛАВЧЕК“ (Фрањо); Ј.Готован „ЕРО С ОНОГ СВИЈЕТА“ (Миќа Еро); Т.Прокопиев „Кузман Капидан“ (Кузман Капидан); Кирил Македонски, „ЦАР САМОИЛ“ (Василиј II), К.Монтеверди „КРУНИСУВАЊЕТО НА ПОПЕЈА“; Н.Римски – Корсаков „НОЌ ПРЕД БОЖИК“ (Вакула), П.И. Чајковски „ПИКОВА ДАМА“ (Херман) „ЕВГЕНИЈ ОНЕГИН“ (Ленски) ; Б.Сметана „ПРОДАДЕНА НЕВЕСТА“ (Вашек);К.Орф Кармина Катули ........
Освен на оперската сцена Симеон Гугулоски настапува во изведба на вокално синфониски дела и вокални дела на германски, словенечки, хрватски, руски и италијански композитори. Гугуловски е потписник на многу забавни композиции кој сам ги исполнува на неколку фестивали на забавната музика на просторите на некогашната СФРЈ - Скопскиот , Опатискиот,Загребскиот, Белградскито фестивал на забавна музика и други.
Сеќавање од Филип Петровски - Се сеќавам на еден собир на ВМРО во Куманово, во почетокот на 1992 година. Собирот беше за да се изрази македонскиот идентитет на градот. Тоа време беше тешко, дури и ризично, да се биде патриот. Излегоа патриотите со македонските знамиња со шестнаесет краци и со лавовите. Некои од нив со црвените баретки на главите. Беше тоа во центарот, на плоштадот. Ечеше македонска патриотска музика испеана од Симеон Гугулоски. Празник на душата. Еден момент како да започна земјата да татни....
Има ли Македонец на кој не му затреперува срцето кога ќе ги слушне песните што ги пееше Симеон Гугулоски :
- Бојот започна горе Крушево (за Питу Гули)
- Болен ми лежи Миле Поп Јорданов
- Имала мајка едно ми чедо
- Македонско име нема да загине
- Народе македонски
- Оган го гори Брезово
- Се што сакав јас по тебе
- Стар бел дедо
- Таму долу Криволачко
- Таму ле мајко близу Битола
- Зар крај
- Земјо Македонска
Македонецот е секогаш посебно расположени за убава македонска песна. Секоја песна отпеана од Симеон сама по себе е е ремек-дело...
Народни песни
Земјо Македонска - Симон Гугулоски
Земјо Македонска
Земјо Македонска, чудна си на глед,
земјо Македонска,
земјо турско-ропска Македонијо
уважавам те.
Уважавам твојте Македонијо
гори високи,
горите висојте
и во тебе херојте Македонијо
што ги раѓаш ти.
Убава си мила мајко Македонијо,
стада се белеат
грозјата вирејат Македонијо,
ти ни даваш се.
Ништо не те плаши Македонијо,
кој душман влегол
тој жив не излегол Македонијо,
ти го ставаш в гроб.
Земјо Македонијо
наша татковино Македонијо
Народе Македонски! - Симон Гугулоски
Народе Македонски,
со какви идеи си ти?
Доста веќе, разбуди се,
свести се не спиј ти.
Не знаеш кој си, што си,
други тебе знајат,
страм голем је за тебе,
сам да се не знајеш.
Исклаја жени, деца,
во село Загоричани,
а пред аскерот турски,
фрлајте оружјето.
Опинци долри носат,
писќули долери,
фустани раскапани,
ем празни патрони.
Каде е Караиванов
и дружината му?
Мелас, Каравангелис
Битола в затвор је тој.
|
|
| Среда, 31 Март 2010 05:24 |
|
|
|
|
| Ристо Шишков
|
 ВЕЛИКАН НА МАКЕДОНСКОТО ГЛЕДАЛИШТЕ
Мајсторство што во протег на релативно краток век од одвај дваесеттина години Македонија го доби како награда (од 1962-64 до 1984-86, кога тој ќе ги одигра последните ролји).
Ристо Шишков е актер кој во историјата на македонскиот театар зазема прецизно и исклучително место.
Прославениот македонски актер, Ристо Шишков, живееше и создаваше кратко време. Тој почина на 46-годишна возраст кога го достигна центарот на своето актерско творештво, кога најмногу можеше да му даде на театарот, кога најмногу беше потребен.
|
|
| Среда, 24 Март 2010 04:00 |
|
|
|
|
| Христо Узунов
|
 - Маките на татковината се повеќе од сите страданија на секоја наша мајка. И јас - без ни најмалку да те навредувам - се чувствувам повеќе син на втората моја мајка - Македонија, отколку на тебе, која си ме родила.
|
|
| Среда, 17 Март 2010 04:00 |
|
|
|
|
| Никола Бадев
|
 Параходот во изведба на големиот Никола Бадев, e песната на бардот на Македонскиот мелос. Никола Бадев во меморијата на неколку генерации, беше и останува кралот на Македонската народна песна.
Нема Македонец по сите меридијани кои непотпевнува песна од Никола Бадев, нема Македонец на овој век кој не го слушнал неговиот глас, кој иако после долги години од неговото заминување од живите, го растреперува срцето на оние кои ги слушаат неговите интерпретации. Човекот кој преку Македонската песна ќе допира до светот додека постојат сентиментални и весели луѓе. Песна која обелеќува со Македонски ритам и емоции.
|
|
| Среда, 10 Март 2010 01:00 |
|
|
|
|
| Ѓорѓи Јаковов Зографски
|
 Ја поминав 60-тата но сеуште работам и ќе работам додека можам, зашто во својата работа наоѓам егзистенција за живот и едно длабоко уживање кое го има во секој човек кога може да твори и да дава нешто од себе“ - рекол Ѓорѓи Јаковов Зографски, еден од најзначајните македонски зографи, следбеник на творештвото на Димитар Андонов Папрадишки, кој живеел од 1871 до 1945 година и со чиј премин во профаното сликарство започнал и новиот период во развојот на ликовната уметност во Македонија.
Ѓорѓи Зографски потекнува од Рензовско-Зографскиот род, од мијачкото село Тресонче, кој спаѓа меѓу најстарите родови од Река што се занимавале со градителство, зографство, иконопис и копаничарство. Се родил во 1871 година во село Папрадиште, Велешко. Тој е директен потомок на познатата зографска, резбарска и градителска фамилија на Дамјан Јанкулов (1770 - 1830). Неговиот татко Јаков бил мајстор - градител, резбар и живописец.
Основно образование завршил во родното место, учејќи азбука и читање од стари старословенски книги од кои поголемиот дел биле од црковен карактер. Од најраното детство Зографски почнал да го придружува својот татко на неговите печалбарски патувања со цел да го учи зографскиот занает. Во 1884 година кога имал 13 години, неговото семејство се преселува во Велес.
Во 1887 година, рускиот конзул во Призрен, Иван Јастребов, кој имал можност да ги види неговите сликарски работи, изјавил желба да го прати на школување во Русија. Но, настојувањата на 16 - годишниот Зографски да „учи и да ја види Русија” не биле во согласност со патријархалните разбирања на неговите родители. Благодарение на поддршката од неговиот роднина Диме Андреев, кој во тоа време ја градел црквата „Свети Ѓорѓи” во Призрен, тој успеал да ги убеди своите родители и истата година, на своја иницијатива, заминал во Солун. Во рускиот конзулат ги завршил формалностите околу добивање документи за својот десетмесечен престој во Москва и Петроград. За школувањето и работа во Русија, не се оставени никакви податоци. По Русија ј заминал во Бугарија, каде останал до 1888 година. Потоа, се вратил во Македонија и се приклучил на тајфата на татко си Јаков. Со кого работел во Македонија, Бугарија и Србија, сè до нееговата смрт во 1907 година. Во Софија Јаков Зографски имал свое ателје во кое, по враќањето од Русија, се приклучил и Ѓорѓи, каде покрај икони сликал и ѕидни (фреско) декорации по куќите на богатите семејства и портрети на познати Македонци кои што живееле и работеле во Софија.
Во 1894 година Зографски се оженил со Сава Мицајкова со која им се родил синот Тодор. По четири години брак Сава умрела, а Зографски заедно со татко му Јаков, заминал во Србија.
Во 1903 година Зографски повторно се оженил, со Роса Вецинова од Велес, со која имал три машки деца, Јован, Јордан и Данчо. . Во овој период сликал икони за црквите „Св. Никола” во с. Рудник, „Вознесение Христово” во с. Еловец и манастирот „Св. Вмч. Димитрија” во Велес.
По смртта на неговиот татко Јаков во 1907, Зографски заминал во Ниш, каде отворил свое ателје. Таму ги сликал иконите за црквите „Архангел Михаил” во село Балаинац, „Св. Јован” во Орлање, „Св. Прокопиј” во с. Шумане, Лесковачко, „Св. Илија” во с. Печењевац, „Собор на светите апостоли” во с. Турековац и др. Во овој период Зографски сликал и портрети на познати свештени и политички личности во Србија.
За време на Првата балканска војна живеел и работел во Велес каде отворил работилница за подготовка на дрвени подлоги за икони, сликање икони и фотографско студио. Сликал икони за повеќе цркви во градот и велешките села, како и во Штип и Кратово, а поради големиот авторитет што го уживал во градот, бил избран за кмет на Велес.
„Периодот од 1927 до 1929 година се смета за еден од поплодните негови периоди. Покрај икони и живопис, насликал и доста портрети на познати личности, трговци, занаетчии и на негови пријатели од Велес. Зографски стекнал голем авторитет како сликар, кој покрај црковното, почнал да го негува и профаното сликарство. Спонтано ги прифатил новите ликовни струења во уметноста, го збогатил својот ликовен репертоар со нови ликовни идеи и содржини, со теми инспирирани од секојдневниот живот и непосредната околина. Неговиот авторитет и слава достигнуваат врв во 1932 година, кога во дневниот печат биле објавени повеќе текстови за неговиот живот и творештво
Во 1932 година повторно заминал во Србија и сликал икони и живопис во Ужичка Пожега и Белград. Од 1935 година па сè до крајот на својот живот тој постојано живеел во Велес, главно сликајќи икони за селските цркви во околината на Велес.
Умрел од настинка, во декември 1945 година, на 74-годишна возраст.
Во историјата на ликовната уметност Ѓорѓи Јаковов Зографски е вброен во редот на Димитар Андонов Папрадишки, Коста Вангелов, Гаврил Атанасов Беровец, но, како што вели Владимир Величковски и меѓу авторите од Струмица, Штип, Битола и други градови, кои работеле во „руски стил со „живи модели“. Неговите дела освен во црквите и манастирите во Македонија и Србија, се наоѓаат и во приватни музејски збирки во Бугарија.
Зографски, заедно со својот современик Димитар Андонов Папрадишки, најмногу бил ангажиран во зографската и сликарската област. Двајцата извршиле значаен пресврт во македонскиот преродбенски период.
„Од религиозни теми изработени во духот на локалното византиско и поствизантиско сликарство, Зографски одговорил на потребите на младиот македонски граѓански слој и почнал да обработува световни теми. Тој е еден од најзначајните уметници што ја повлекле развојната линија на профаното сликарство кај нас“. |
|
|
|
