Пишува СЛАВЕ КАТИН
www.slavekatin.com

ОД АКТИВНОСТИТЕ НА МАКЕДОНЦИТЕ НАДВОР ОД ЦРКОВНИТЕ ОПШТИНИ

Во Торонто постои Домот за стари лица „Канадско-македонски центар“, познат како „Старски дом“, каде старите лица нашле среќно катче.  Овој центар со стотина апартмани, трпезарија, и други потребни простории е пријатно место за живеење за голем број Македонци и Канаѓани. Тој е една од најстарите и најзначајните македонски институции. Првиот иницијативен одбор на овој дом беше формиран во 1969 година и прерасна во Управно тело - Борд на директори кој броеше 15 чле­на и својата официјална дејност ја започна во 1971 година. Ова тело кое е акционерско, секоја година преку избори доживува промени.

 Во аналите на Кандско-македонскиот дом е запишано дека во 1973 година беше купено место со површина од над три хектари на кое е изграден Домот, што е од ин­терес и потреба за сите Македонци кои живеат во Торонто и околината. Потоа на 7 мај 1978 година и официјално бше ставен камен темелникот, а на 24 септември 1978 година свечено беше откриена резба во камен со натпис “Канадско-македонско место 1978”. Домот на свеченото отворање е именуван како  “Канадско-македонски пензионерски (старски) центар”.

Свеченото отворање на Домот беше извршено на 17 јуни 1979 година. Тогаш беше отворен комплекс од модерни згради со 110 апартмани, со си­те помошни простории, со една спална, кујна, гостилница, приемна соба, балкон,     ку­патило и др. На свеченото отворање настапија: групата “Ма­ке­донка” при црквата „Свети Климент Охридски“, охридскиот пеачки состав “Бил­јана”, португалското КУД “Назаре”, како и јапонски, филипински, ав­стрис­ки и ирски играорци.

Во Канадско-македонскиот центар, кој на 12 јуни 2014 година ја про­слави 35-годишнината од отворањето работи женската секција “Ќерките на Македонија”. Таа е формирана во 1977 година и во неа членуваат и учествуваат видни граѓанки на Канада од македонско потекло. Исто така, во состав на Центарот со успех работи Македонско-канадскиот пензионерски клуб, прв во Торонто, кој беше отворен на 15 јануари 1974 година, а официјално регистриран на 1 април 1977 година

Канадско-македонско место (Старскиот дом)

Во зградатана „Старскиот дом“ работи и Канадско-македонското историско друш­т­во. Тоа е единствено од таков вид во дијаспората кое игра значајна улога во севкупната научна и културолошка активност на голем број македонски интелектуалции од Канада, а  кое има и своја библиотека во Домот.

Инаку, Канадско-македонското историско друш­т­во е асоцијација во која членуваат Канаѓани од македонско потекло од сите делови на Македонија кои се занимаваат со македонската историја, култура, јазик, литература и воопшто со македонската вистина во минатото и сегашноста. Тоа е формирано во 1991 година од група ентузијасти чиј број постојано расте и привлекува други професионалци и ентузијасти да ги негуваат македонските придобивки..

Друштвото има за цел да ја развие свеста и гордоста меѓу членовите и пошироко во канадското општество со цел тие да дознаат од каде им се корените, какво било нивното минато, сегашност и иднина.

Целта на Канадско-македонското историско друш­т­во е да  остави траен белег за македонското историско минато. Притоа да ги сними членовите на друштвото со цел тие да се претстават со материјали од  своите области, како што се: пред с’е историјата на Македонците во Канада, нивната култура, традиции, јазик, религија во Македонија и во Канада, како и прашања и од други области.

Оваа значајна канадско-македонска асоцијација е непрофитна, доброволна, формирана согласно законските одредби на провинцијата Онтарио. Затоа Друштвото е поддржано од бројни волонтери и нивни спозори кои ги финансираат програмите на Друштвото. Исто така, Друштвото придонесува да се соберат на едно место и членовите на Канадско македонската асоцијација на ветераните, што е голема придобивка во развивањето на односите меѓу ветераните од Македонија и Канада.

Посебен акцент во работата на Друштвото е ставен на развојот и промовирањето на македонските историски и археолошки истражувања, како и воспоставување и одржување на библиотечен и музејски фонд, кои ќе значат проширување на знаењата на членовите и афирмација на македонската вистина во канадското општество. 

Затоа, Канадско-македонското историско друш­т­во е место каде се одржуваат броини предавања, трибини, промоции и други манифестации во врска со историската вистина за македонскиот народ и Македонија.

Исто така, во Торонто активно работи на прашањата за човековите права на Македонците и другите обесправени народи „Македонското движење за човекови права“ (порано Македонско движење за човекови права од Канада).  Тоа е формирано во 1986 година. Неговата цел е да се бори за основните човекови и национални права, вклучувајќи го и правото на слобода на изразување и здружување.

Оваа значајна македонска асоцијација ги поддржува демократските начела за сите етнички Македонци и другите обесправени народи, во согласност со Универзалната декларација за човековите права, Повелбата на Обединетите нации, Европската конвенција за човекови права, Париската повелба и сите други документи на Конференцијата за европска безбедност и соработка во Европа.

Исто така, Македонското движење за човекови права го следи развојот на човековите права во Канада и ги афирмира уставните права на Македонците од сите делови на Македонија и од Мала Преспа како Канаѓани, кои се гарантирани со Повелбата на Канада, како и  да обезбеди информации, совети, помош и поддршка на поединци и организации во сите делови на Македонија и пошироко, во врска со човековите и националните права и основните слободи што треба да ги имаат Македонците.

Членовите на „Македонското движење за човекови права“ имаат плодна соработка и се поврзани со сите организации на Македонците  низ целиот свет, вклучувајќи ги и САД, Австралија, сите четири делови од Македонија, Мала Преспа.  Европската Унија,  Источна Европа и многу други земји.

Исто така, во Торонто е активен Македонскиот центар за културна и социјална интеграција. Тој  е основан и е дел на македонската заедница во Канада кој има за цел да ја подобри соработката помеѓу членовите на македонската заедница и да промовира полесна и побрза интеграција на Македонците во канадското општество. Оваа асоцијација се труди да ги пополни празнините на услугите при населувањето и адаптирањето на Македонците кои имигрираат во Канада, а чиј број драстично се зголемува.

Членовите на оваа македонска асоцијација се посветени на доброто на својата заедница и се стремат кон остварување на најголемото лично исполнување - сатисфакција, која произлегува од помошта дадена на своите луѓе. Тие го негуваат македонскиот јазик, традициите, културата, обичаите и другите врености на Македонците во Канада..

Во Торонто во 1988 година е формирано и „Здружение на македонските студенти на Универзитетот во Торонто“ (AMSUT). Како организација таа е посветена на активностите и прашањата на македонските студенти. Всушност, Здружението е центар за македонските активности на верска, политичка, образовна, културна и социјална природата. Целта на оваа студентска асоцијација е да го зајакне чувството за општествена одговорност кај младите во заедницата, потоа да се зголеми донаторството кон Македонија, да се прошири стипендирањето на студентите и тие да се вклучат во македонската заедница на национална, културна, јазична,  религиска и друга основа.

На 25 јануари 2010 година во Торонто се формира гранка на асоцијацијата „Македонија 2025“, американско здружение на  бизнис професионалци. Оваа асоцијација е формирана во соработка со Скошија банката од Канада. Притоа е речено дека таа е за зближуваље на луѓето и претставува фантастична можност за македонските бизнис професионалци да се вклучат во средината каде што можат да учат едни од други, да градат односи и да инвестираат во себе.

„Македонија 2025“ е независна и неполитичка организација посветена на зајакнувањето и подобрувањето на економијата на Република Македонија. Она што го прави овој проект е уникатен во разновидноста на учесниците, бидејќи асоцијацијата ја води тим кој има богато искуство и знаење во областа на телекомуникациите, информатичката технологијата, финансискиот и банкарскиот сектор, развојот на инфраструктурата, претприемништвото и законодавните процеси.

Продолжува