ОД ПАТУВАЊАТА ПО СВЕТОТ – УНГАРИЈА

Во Будимпешта, градот на Дунав, живеат околу два милиона жители и градот располага со исклучително богата и разновидна туристичка понуда. Во Будимпешта  има голем број ресторани, хотели и други угос­ти­тел­ски објекти во кои можат да се задоволат вкусовите на сите категории гости. Ис­­клучително богата е и културната забава. Токму за­­тоа, не е воопшто случајно што последниве не­кол­­­ку години Будимпешта прераснува во вис­тин­ска ту­­ристичка мека за посетителите од бившите со­ци­ја­­листички европски земји, но не само за нив, туку и за голем број туристи и вљубеници во убавината на Унгарија.

Тоа го почувствувавме сите учесници на Меѓународниот симпозиум, бидејќи бевме сместени во хотелот „Хелија“, кој е из­гра­ден над една стара бања, хотел од висока ка­те­горија во кој покрај бројните сали, национални рес­торани,  три базени има и друга интересна понуда, за гостинот да се чувствува прекрасно. Не случајно Бу­дим­пеш­та е првиот град во Европа, во кој е направен ба­­зен и во кој започнало капењето во топлите води, што за тоа време во минатиот век значело по­мо­дар­с­тво и снобизам.

Меѓународната конференција на тема „Уло­га­та на црквите во новите општества“ се одржа под по­кровителство на премиерот на Република Ун­га­рија, на Комисијата за човекови права, за мал­цин­ства­та и религијата, во соработка со Меѓународната асоцијација за слобода на религиите од САД и други европски асоцијации. На овој значаен научен собир за религијата учествуваа бројни ис­точноевропски експерти, од балкански и европски држави, ка­ко и од САД и авторот на овие редови како претставник од Република Македонија.

Официјалните претставници на овој ме­ѓу­на­ро­ден форум, претставниците на угледните инсти­ту­ции и ор­га­ни­за­ции за слободата на религијата и чо­вековите права од Европа и светот, со големи сим­патии гледаа на авторот Славе Катин од Ма­­кедонија и на Македонската православна црква, а беше поднесен рефератот     на­словен како: „Улогата на Македонската пра­во­слав­на црква во дија­спо­рата“.

Во рефератот, беше укажано дека, благо­да­ре­ние на мултикултурната политика во Авс­тра­­ли­ја, Канада, САД, Европската унија и други демократски земји, со исклучок на соседните балкански земји, македонските иселеници со голем ен­ту­зијазам и инспирација ги негуваат своите нацио­нал­ни традиции, богатиот фолклор, своите народни пес­ни, игри и обичаи донесени од нивната дедовска земја Ма­кедонија. Мултикултурните програми помагаат да се прошири соработката и еманципацијата на исе­ле­ниците во многу области на нивното живеење, осо­бе­но во културата, образованието, спор­тот, информирањето и во целина восоци­јалниот и ху­ма­ни­тар­ни­­от живот.

Сите овие активности ја зацврстуваат врс­­ката на Македонската православна црква-Охридска архиепископија со вер­ни­­ците не само во државата, туку и во Канада, САД, Авс­тралија, Европа и други земји. Во исто време, ваквиот позитивен црковно-национален напредок и верски живот придонесуваат за развојот на односите помеѓу овие земји и Република Македонија.

За разлика од средините во САД, Канада и Ав­стралија, Македонците во Унгарија цели 40 го­ди­ни немаат свое здружение или некоја слична асо­ци­јација. Не поради тоа што тие не сакале, туку поради приликите што владееле во Унгарија до 1990 година, како и агресивната и негаторската политика на грчкото лоби во оваа денес демократска земја.

За среќа, по за­поч­ну­ва­њето на демократските процеси, во пе­рио­дот на транзицијата во Унгарија, се создале ус­лови и Македонците во април 1995 година да фор­ми­раат Здружение на егејските Македонци, со се­диш­те во Будимпешта. Се претпоставува дека во Унг­а­р­ија денес живеат од пет до седум илјади, главно, Ма­­кедонци од Беломорието. Македонската колонија се наоѓа, главно, во Будимпешта, Мишколц, селото Белојанис, Брашов и други места.

Здружението на Македонците во Ун­гарија во кое членуваат триесетина македонски па­триоти, не добива никаква помош од Владата на Ун­гарија, така што сите манифестации тоа ги орга­ни­зира само со средства на членовите и со помош на ма­ке­донските иселеници во прекуокеанските земји.

Нив­ната најзначајна манифестација  е Сред­ба­та на Ма­кедонците во Унгарија, што тра­дицо­нал­но, секоја година се одр­жува на 24 мај, на која редовно при­сус­­тву­ваат по стотици Македонци од повеќе гра­до­ви во Ун­гарија. Тој ден се пеат македонски песни, се играат ма­­кедонски ора, се евоцираат спомени од најраното дет­ство, се дискутира за нивните проб­ле­ми, истовремено та­гу­ваат и се радуваат за Македонија.

Инаку, во историјата за Македонците во Унгарија е забележано дека во август 1949 година, како нивно гласило излегло од печат списанието „Македонче“. По една година се појавил и билтенот „Нов Живот“ („Неа зои“), во почетокот на грчки јазик, а подоцна и со подлисток на македонски јазик. Тоа било гласило со  политички карактер, а заедно со списанието „Македонче“ се занимавало и со прашања од културата, литературата, јазикот, организираното живеење...

Денес таа улога ја има весникот „Македонски извор“, кој се печати на македонски и унгарски јазик, како издание на Здружението на егејските Македонци во Унгарија и е орган на Македонскиот информативен центар во Будимпешта. Започнало да излегува во 1993 година и во текот на нашиот престој славеше пет години. Весникот се појавил како излив на силната љубов и почит кон Македонија и како информатор на Македонците во Унгарија и афирматор на македонската вистина, особено за Егејска Македонија која, за жал, често е горка и тешка.

„Св. Никола“ во Мелбурн, Австралија и „Св. Димитрија“ во Рочестер, Њ.Ј. САД

Во овој значаен подолг период од постоењето на весникот „Македонски извор“ биле отпечатени дваесет и осум броеви, обично на 16 страници, исполнети со прилози од историјата, јазикот, човековите права, црковниот живот, активностите на одборите на децата-бегалци (одродени) од Егејска Македонија во Канада, Австралија, Грција, Република Македонија и за други активности на Македонците во Унгарија и ширум светот. Објавени се и бројни новинарски текстови позајмени од други гласила на македонски јазик.

Продолжува

Пишува: СЛАВЕ КАТИН