Илинденското востание било востание на македонскиот народ  против османлиската власт. Конгресот на Македонската револуционерна организација, одржан во Солун, донел одлука напролет да се крене оружено востание при што започнувањето и водењето на востанието им биле препуштени на окружните комитети. Конгресот на Битолскиот револуционерен округ, одржан во Смилево, одлучил да се крене општо ослободително востание и избрал Главен востанички штаб на Битолскиот револуционерен округ (во состав: Дамјан Груев, Борис Сарафов и Анастас Лозанчев), кој донел одлука востанието да започне на денот Свети Илија, 2 август 1903 година (нов стил).

Илинденското востание  претставува пресвртен чин во историјата на македонското национално-ослободително движење, кој има првостепена улога во поновата македонска историја. Во него дојдоа до израз вековните стремежи на македонскиот народ за национално ослободување и реализирање на државотворните традиции. Масовноста, еланот и храброста која ја покажа македонскиот народ во текот на тримесечните борби, пројавеното единство и сплотеност на народот во одбраната на Крушевската Република родена во огнот на револуцијата, станаа идеал и непресушен извор кон кој се стремеа идните поколенија на македонскиот народ.

Христијанството во Македонија почнало да се проповеда уште во апостолско време. По своето обраќање во христијанството, светиот апостол Павле станал најупорниот и најзабележителниот проповедник на новото месијанско учење, ширејќи го Евангелието на распнатиот и воскреснатиот Христос насекаде во тогаш развиениот и цивилизиран свет.

„На 13 јануари 1833 година во пожар настрадал манастирот Св. Јован Рилски. Монасите започнале негова обнова, која траела до есента 1837 година. Живописување му било доверено на Захариј Зограф, сликар по потекло од Македонија. Меѓу македонските светци (св. Методиј, св. Наум Охридски, св. Јован Владимир, Св. Ангелариј, св. Јован Рилски, св. Прохор Пчински, св. Гаврил Лесновски) и неколкумина од североисточна Бугарија, централно место зазема претставата на св. Давид цар Македонски, братот на Самоил.“ – пишува проф д-р Милан Бошковски во својот осврт за „Комитопулот Давид, цар Давид, св Давид цар“.

Со реформите и развојот на производните сили и трговијата кон крајот на XVIII  и почетокот на XIX век во Османската империја, македонскиот трговец допира до развиените културни центри во Средна и Западна Европа. Нараснатата трговска соработка, на дневен план ја исфрлаат потребата од развој на просветното и црковното дело во Македонија.

РЕШЕНИЕ НА КНЕЖЕВСКАТА КАНЦЕЛАРИЈА, БЕГАЛЦИ ОД МАКЕДОНИЈА СЕ ПРИМААТ ВО СРБИЈА, (Белград, 2 октомври 1839 год.)

Серскиотконгрес на Серскиот револуционерен округ е последен конгрес од низата конгреси на Македонската Револуционерна Организација по Илинденското востание па се` до свикувањеото на општиот Рилски конгрес.

Документите наречени „House of Commons Papers“ се една од петте главни категории на парламентарни документи во Британија, кои се резултат на работата на Британскиот Дом и неговите Комитети и коишто се неопходни за неговото функционирање.

Опширното и благодатно Овче Поле допира до десниот брег на Брегалница. Овче Поле некогаш беше житницата на североисточна Македонија. Раѓаше изобилно, и покрај неподносливите летни горештини и продолжителната суша, го даваше најубавото жито, познато во трговијата со името овчеполска црвенка и едра осатка.

Солунската егзархиска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј”, или Солунската бугарска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј” била еден од најголемите и највлијателните образовни центри отворени од Бугарската егзархиска пропаганда во Македонија, но сепак се почитува во Македонија како место каде се создава јадрото на македонското револуционерно движење.