Националната свест на дејците во Македонскиот литературен кружок во Софија

Активноста на Македонскиот литературен кружок во Софија се развиваше континуирано и ангажирано на однапред насочени и подготвени редовни неделни состаноци, но и на разновидни неформални средби, каде што се читаа и се оценуваа литературни творби и мошне компетентно критички се разгледуваа новите збирки, песни, раскази и друго

Македонскиот литературен кружок во Софија претставува една од најмаркантните пројави во литературно-културниот континуитет и во развитокот на македонската национална свест воопшто. Тој е директно продолжение на националната мисла што се изрази во Словеномакедонската книжевна дружина на Ѓ. Пулевски (1888) и Младата македонска книжовна дружина во Софија (1890-1892), во Ученичката дружина Вардар (1893-1894) и Македонскиот клуб со читателите во Белград (1902) и пред се во Македонското научно-литературно другарство (1902-1917), Словеномакедонското национално-просветно друштво Св. Кирил и Методија (1912-1913), Руско-македонското благотворно друштво Св. Кирил и Методија (1913-1914) и Македонскиот револуционерен комитет (1917) во С. Петерсбург. По Првата светска војна во новонастанатите историски околности истата идеја најде автентичен израз во активноста на ВМРО (Об) (особено во периодот 1930-1936), поспецијално во Литературниот кружок на Рацин (1931-1932) и МОРО (1933-1934) во Скопје и во Културно-просветното друштво Вардар во Загреб, Белград и Скопје (1935-1937), како и во Македонскиот народен сојуз во САД и Канада (1930-1945) и Македонските прогресивни групи во Аргентина (1935-1945) со сите активности и печатни периодични и други изданија.

Првобитно Македонскиот литературен кружок беше формиран во почетокот на август 1936 година при Редакцијата на весникот Македонски вести во Софија, но по укинувањето на весникот и прогонот на редакторите, работеше илегално под името Македонски публицистички кружок Нација и култура (1937-1938), а од есента на 1938 и се до почетокот на 1942 година се развиваше една навистина богата литературно-културна, национално-политичка и општествено-револуционерна дејност на веќе стабилизираниот полуилегален Македонски литературен кружок во Софија што го водеше раководно тело на чело со познатиот поет и македонски национален деец и револуционер Никола Јонков Вапцаров.

Активноста на Кружокот се развиваше континуирано и ангажирано на однапред насочени и подготвени редовни неделни состаноци, но и на разновидни неформални средби, каде што се читаат и се оценуваат литературни творби и мошне компетентно критички се разгледуваат новите подготвени збирки песни, раскази, репортажи, есеи и трактати на членовите, како и на веќе објавени литературни дела од Македонци (на македонски или на друг јазик) независно од местото на издавањето. За среќа, некои од овие материјали се зачувани интегрално или фрагментарно.