Бидејќи манастирот „Света Мала Богородица“ изобилува со богати фрески, икони, резби, архитектура, интересни случувања и друго, во последните години тој е предизвик за бројни научници, патеписци и други заинтересирани кои посветуваат големо внимание на науката, литературата и воопшто на црковното и културното живеење на Долна Преспа и пошироко на Македонија.

Манастирот Света Богородица – Калишка се наоѓа на западниот брег на Охридското Езеро веднаш после селото Калишта. Тој има голем имот од езерото се до ридот над него. Поголемата површина му е одземена за хотелот Изгрев и други објекти, како и за други намени. Во негова сопственост е хотелот Бисер. Овој манастир е ствропихијален.

Во 1018 година Македонија одново подпаднала под власта на Византија, која на територијата на Самуиловата држава формира тема Бугарија. Меѓутоа, Византискиот цар Василиј II, иако ги срушил обележјата на македонската држава за да народот не се сеќава на славните времиња, не ја уништил црквата во поранешната Самуилова држава. Тој ја свел Охридската патријаршија само на ранг на архиепископија со седиште во Охрид.

Култот на Свети Климент Охридски во Струга и Струшко е многу присутен. Во самиот град Струга има три топоними со неговото име:  Името на реката Климентица,  маалата Климентова Маала, Светиклиментово блато (Климентово блато), сврзувањето на потопениот манастир Света Богородица со неговата дејност, па при навлегувањето на реката Сатеска во Струшката котлина, оддесно, селото Климештани, но најмногу со манастирот Свети Климент на Беличка Планина. Сето тоа старите стружани го сврзуваа со епископската дејност на Свети Климент. Тие велеа дека Свети Климент работел во оваа епархија, односно во Беличката епархија. Тоа што се вели Величка е грешка, т.е. е замената буквата б со в.

Не се знае кога е роден свети Ахил, но се знае дека починал во 330 година во Лариса, во Тесалија. Царот Самуил сакал во својата црква да има мошти на истакнат светител од првите векови на христијанството чиј култ бил раширен на поширок простор. Кога Самоил ја освоил Тесалија, тој наредил моштите на свети Ахил да бидат пренесени на истоимениот остров во Преспа.

Во Македонија секојдневно се појавуваат информации за бришење на македонското име и идентитет. Некои се вистинити, некои лажни, некои пробен балон на актуелната власт за да се види реакцијата на македонскиот народ во контекст на спорот со името со Грција. Меѓу последните беше информацијата во која се вели дека Светиот синод на нашата света македонска православна црква побарал од Вселенската патријаршија да се откаже од македонска само за да биде призната автокефалноста на Охридската архиепископија. Очигледно е дека ова преставува уште една манипулација на оваа ненародна и нелегална власт предводена од Заев со македонскиот народ. Меѓутоа, оваа власт со прифаќањето на Тиранската платформа и Законот за употреба на јазиците, потоа Договорот со Бугарија, како и со уништувањето на се што има предзнак  македонско, создавде чуство дека ја турка земјата во прегратките на Албанија и Бугарија. Историјата на Охридската архиепископија ја покажува која е крајната цел со евентуалното бришење на МПЦ, од целосното име МПЦ-ОА.

Вселенската Патријаршија ја презема одговорноста за прашањето за Охридската Архиепископија

Во пресрет на големиот празник на сесловенските просветители браќата Кирил и Методиј, 24 Мај, во Париз, Франција излезе од печат најновото поетско отстварување на македонскиот поет и писател Панде Манојлов насловено како „Мајчин јазик“ ( „La langue Maternelle") во издание на Институтот за култура „Солензара“ во едицијата „Билингвистика“ напоредно на македонски и француски јазик.

Митрополитот г. Кирил беше роден како Никола Поповски на 23 јуни 1934 година во Царев Двор, Преспанско. Тој беше еден од потписниците на историската одлука за возобновување на автокефалноста на Македонската православна црква – Охридска архиепископија во 1967 година, како и еден од столбовите на опстојувањето на црковно-националниот живот во период од четири и пол децении.Почина на 79- годишна возраст на 11 јуни 2013 година

Црквата „Свети Ѓорѓи“ е изградена во 1191 година, што се гледа од натписот над олтарот. Според науката, тоа е времето на владеењето на Комненовците со Византија, кога во црковното градителство доминира разнообразност на архитектурните форми на цркви, особено, еднокорабни со едно или дури пет кубиња и тоа се смета за чиста Цариградска концепција, или измешана со "провинциски" комбинации.