Помошната организација во тие краеви, како и македонската рев. Организација е самостојна и непартиска; таа не се меша во внатрешните борби на царството Бугарија, ниту зема страна во партиските борби таму. Ако, меѓутоа, биде засегната или предизвикана од личности и групи, без разлика какви убедувања имаат тие, Организацијата лично ќе се расправи со нив, согласно правилникот и нејзините традиции.

Основите на српската пропаганда во Македонија  биле поставени со “Начартанието” на Илија Гарашанин од 1854 година. Гарашанин во 60-те години на ЏИЏ век го испратил на “тајна политичка мисија” во Македонија, Стефан Верковиќ со цел :

Многу малку се знае за Јован Дебарски кој бил охридски патријарх (последен во времето на Самоиловото царство), кој управува со Охридската патријаршија/архиепископија во периодот 1018 – 1037 година. Тоа е период кога Охридската патријаршија неканонски била симната на ранг на архиепоскопија од страна на византискиот император Василиј II Македонецот.

Во првите два дела од освртот на „Кигата за Мијаците“ (Македонска библиотека No 12, Софија, 1941) од прилепчанецот Георги Трајчев, видовме дека авторот заклучува дека Мијаците се древно славјанско племе кое првично живеело во Солунско поле. Како доказ за неговата древност авторот меѓудругото се повикува на македонскиот деец Благоја Димитров (добар познавач на старогрчкиот јазик), кој посочува дека во Битола бил откриен гроб од римско време со натпис „Тука почива војсководец, по потекло Мијак“.

Македонскиот литературен кружок беше формиран во август 1936 година, при редакцијата на весникот „Македонски вести“ во Софија. По укинувањето на весникот и прогонот на редакторите, во периодот 1937 - 1938 година, кружокот работеше илегално под името Македонски литературен-публицистички кружок „Нација и култура“. Македонскиот литературен кружок програмски се обновува во октонври 1938 гидина и претставува еден од најзначајните настани кои придонесоа во развојот на македонската национална индивидуалност. Неговите членови и симпатизери го задржуваат литературно-културниот контиуитет и допринесуваат во развојот на македонската национална свест.

Истражувајќи го минатото, прилепчанецот Георги Трајчев (1869 - 1945) во својата „Книгата за Мијаците (Македонска библиотека N^o 12, Софија, 1941) ќе забележи интересен податок дека Мијаците се древно племе. Тој посочува дека Благоја Димитров, публицист и општественик и добар познавач на старогрчкиот јазик, вели дека „во градот Битола бил откриен гроб од римско време на кој имало натпис „Тука почива војсководец, по потекло Мијак“.

Крушевската афера или Јосифовата провала започнала во месец февруари 1902 година, а со неа бил опфатен Битолскиот револуционерен округ, поточно Крушевската револуционерна околија.

Македонска нација

Во приквечерината на востанието, крушевските востаници се собрале во Беринската корија, чекајќи ја во секој момент наредбата за да го нападнат градот.

Илинденското востание било востание на македонскиот народ  против османлиската власт. Конгресот на Македонската револуционерна организација, одржан во Солун, донел одлука напролет да се крене оружено востание при што започнувањето и водењето на востанието им биле препуштени на окружните комитети. Конгресот на Битолскиот револуционерен округ, одржан во Смилево, одлучил да се крене општо ослободително востание и избрал Главен востанички штаб на Битолскиот револуционерен округ (во состав: Дамјан Груев, Борис Сарафов и Анастас Лозанчев), кој донел одлука востанието да започне на денот Свети Илија, 2 август 1903 година (нов стил).