|
|
Политичките говори на Демостен, Исократ и Ајсхин |
Историско сведоштво за антагонизмот помеѓу Македонија и хеленските полисиАвтентични и веродостојни историски податоци за владеењето на Филип II се наоѓаат во политичките говори и во други реторички списи на атинските политичари-ретори, современици на македонскиот цар и учесници во сите политички и воени дејства што ги презема Македонецот Филип II. Експанзионистичката политика на Филип директно ја загрозува Атина, која не може да се помири со губењето на освоените територии. Колку што Филип напредува воено толку во Атина се држат жестоки политички говори со кои се подготвуваат атинските граѓани за војна со Филип. Освојувањата на Филип претставуваат причина Демостен да ги напише говорите против Филип – Филипики и Олинтики, за Филиповите заземања на Олинт и на другите богати градови на Халкидичкиот Полуостров. Со вешти дипломатски игри Филип ја користи немоќта на Атина и го зазема Олинт, го ограбува и го срамнува со земја, а граѓаните ги продава како робови (349 г. п.н.е.). Другите градови на Халкидик му се предаваат, но Филип се однесува жестоко и кон нив. Меѓу овие градови е и Стагира, родниот град на Аристотел, кој поради почит кон големиот философ е возобновен според новите закони. Со освојување на централната балканска територија Филиповата држава излегува на море, зазема големо обработливо земјиште, има богати шуми и пасишта, бујни реки, рудно богатство и развиени градски центри. Сето ова е причина за брз развој на економијата и трговијата; Македонија гради сопствена флота, која обезбедува нејзин пробив и по морските патишта; Филиповата држава ги стекнува сите услови да стане светска сила; се јавува стремеж за водење завојувачка политика, што најмалку иж се допаѓа на Атина, зашто и таа ги има истите хегемонистички тежненија. Воениот зафат на Филип со кој македонскиот владетел зазема територија од 1.000 км, од Термопилите до Пропонтида, ги застрашува атињаните и ги принудува да размислуваат како да му се спротивстават на македонскиот басилевс. Овие настани го претвораат Атинското собрание во арена на која говорниците водат жестоки битки за докажување на нивните политички ставови. Највлијателна политичка личност и највлијателен политички говорник е Демостен, кој држи бројни говори насочени против Филип: колку што расте силата на Филип на бојното поле толку расте и силата на Демостен како политичар, но сето тоа, парадоксално, на штета и на атињаните и на Демостен; Филип ја извршува својата државничка цел, а Демостен доживува политички и личен пораз; едновремено ваквиот пораз го споделува и Атина. Меѓутоа, без оглед на исходот (среќен за Филип, за Демостен –несреќен), и едниот и другиот се здобиваат со бесмртна слава; во историјата нивните имиња се врзани во „дијалектичко единство на спротивности“!Автори: проф. д-р Анета Шукарова |