Од црковнио вопрос, од збирањето народни умотворенија, ватив дуќано да го поарнисуам и на калфи да го остаам. Гледајќи ме татко ми таков, почна да ми забележуа и да ме моли да се арнисам од тие работи оти ќе се расипам, арно ама јас ич можи да се откажам од таа светена работа, да не даи Госпо, ако е речено – да се одречи.

Подробното опишување на мариовската куќа има строга функционалност во романот "Крпен живот".

Co полно право може да се прифати дека надвор од градот, Филипи, крај реката Македонците, оделе да ги вршат своите молитвени ритуали Македонците, затоа што и Страбон пишува дека тие ја обожавале водата и воопшто изворите и реките. По секоја веројатност, откако ја прифатиле грчката паганска религија, Македонците не ги заборавиле ниту своите традиционални верувања и обичаи. Имено со такви верувања и обичаи на етничките Македонци се сретнал апостолот Павле за време на својата прва посета на градот Филипи.

15. “А знаете и вие, Филипјани, дека во почетокот на благодестието, кога излегов од МАКЕДОНИЈА, немаше ниту една црква нешто да ми даде или нешто да примам ОСВЕН ЕДИНИТЕ ВИЕ; * 2 Кор.11,9.

Класичниот дел од приказната за Манастирот Св. Јоаким Осоговски вели дека манастирот се наоѓа на неколку километри од Крива Паланка, на падините на Осоговските Планини. Манастирот е познат и по името Сарандопор – по местото каде што е граден. Нудејќи ја можноста да се почувствува како минатото и историјата живеат во сегашноста, тој плени со својата духовна, архитектонска и уметничка естетика и вредност.

„Го изложивме најстариот ракопис, фрагмент од 13 век на пергамент, како и она што денес е најретко видено во светот, а тоа е богомилското евангелие. Претставени се и други ретки ракописи, како едно единствено илуминирано со минијатури. Тоа е Бенчевското евангелие со минијатури на евангелистите“, вели д-р Михајло Георгиевски, специјалист за средновековна христијанска литература

Македонија има своја култура, има своја традиција, Македонија има историја. Страниците на историјата можат да бидат напишани од човечка рака и дух, но постојат сведоштва, кои приказната ја прават вистинска. Многу убавини, многу реткости кои се вистински предизвик, многу историски сегменти, традиционални отпечатоци низ времето, но и новосоздадени атракции, кои нудат уживање за туристите.

Природата, храната и човекот го ускладиле и условиле своето постоење. Здрава природа, здрава храна, здрав човек. Циклусот на исхрана кај Македонците ротира во природни услови. Може да се набројат продукти останати исти од дамнина и покрај загадување на водата, воздухот и земјата. Растенијата и луѓето имаат некој свој одбранбен систем изграден низ времето. Синџирот на поврзување може да изаби некоја алка и на местото да букнат епидемии и да се лечат со лековити спасоносни билки. Секој човек има своја билка, свое дрво, своја храна. Не може ни да се избројат, ни да се класифицираат сите примероци и затоа ќе наброиме некои приоритети.

Ако Пулевски е дедото на македонистиката, тогаш таткото на македонистиката секако е Крсте Петков Мисирков.

Приказните на Дојран почнуваат од 4 век пред нашата ера, во времето на владеењето на македонските кралеви, кога долината на Празијас (сегашното Дојранско Езеро) ја населувале Пајонци. Тие живееле на "езерото", во дрвени колиби заградени со трска и поставени на скели кои се потпирале на долги дрвени колци. Со копното ги поврзувале единствено корабите со кои управувале многу вешто заради што најчесто и обидите на освојувачите (Персијците) биле безуспешни.