ДЕЛ ОД МОНОГРАФИЈАТА “СТИВ ПЉАКАС“ ОД СЛАВЕ КАТИН

Стив Пљакас вели дека дека, заповедта „Сакај го ближниот како што се сакаш себе си“.  не се однесувала на времето на Филип Македонски, особено после битката кај Хиронеја (Хајронеја). За жал, оттогаш, од условно речено Првиот Илинден за Македонците до денес, постои антагонизам меѓу Македонците и Грците.

И во литературата е запишано дека, меѓу овие два различни народа и по култура и по јазик, обичаи, боја и по ген, има и омраза и љубов, и верба и борба, омаложување и соработка, и лоши и задни мисли кон ближниот, а, во исто време се негира сè што се поседува, и сето тоа само продолжува да трае на свој начин, за жал кај овие два соседни и христијански народа – грчкиот и македонскиот. Стив вели дека Грците ги мразеле Македонците. Едноставно, сакале да ги снема засекогаш од државата. Да ги збришат од етничката мапа

Стив Пљакас се сеќава на безброј дејства од минатото и раскажува за тоа со извонредна речитост како тоа да се случило денес. Навраќајќи се на живото во Егејска Македонија, потоа за периодот во првите доселенички години, како и при соочувањето со новото и непознатото, раскажува на еден чудесен начин и со големо познавање на настаните, фактите, вистината, судбината, каде што ништо не  е препуштено и подзаборавено, туку сето тоа останало во неговата меморија.

Низ овие страници издвојуваме одделни настани и случувања кои го градат мозаикот на времето и вистината. Кога станува збор за главниот јунак во монографијата, Стив Пљакас, за неговата сопруга  и другите личности со него и до него, тогаш фактите говорат дека станува збор за еден вруток на неисцрпна енергија, а и за вруточно огледало на авторовиот  пристап поради автентичниот расказ и приказ на реалноста.

Инаку, соочувањето со суровата вистина, Стив го има уште во младите години, кога бил сведок на македонското партизанско „Движење за слобода” кое било родено во пазувите на македонските чеда и простори. Токму тоа движење, всушност, претставувало надеж за слобода, себеидентификација, за нивниот опстој во егејскиот дел на Македонија. Таму, каде што патриотизмот бил најсурово  казнуван, при што, не се бирале средства и начини од грчките режими за да се уништува секоја прогресивна и национална искра, мисла и акција во Беломорието.

Стив вели дека Грците ги мразеле Македонците. Едноставно, сакале да ги снема засекогаш од државата. Да ги збришат од етничката мапа, поради што. нагласува дека имало три различни обвиненија против Македонците. Првото било да се биде комунист. Второто, да се биде Бугарин. И третото, кога се буричка во зеницата на окото – да се биде Македонец.

Сигурно дека по едно од овие три обвиненија можело да се најде за секого. И кога еднаш човек ќе биде во вителот на суровоста на грчките острови или казнуван  во затворите само поради тоа што барал правда и вистина, тогаш,  речиси, и да немало надеж за враќање дома.

Стив Пљакас, гледајќи ги маките на својот род, како дете копнеел да се приклучи на Движењето. Копнеел тоа да се случи што побргу. Меѓутоа, поради низата сплет на околности, веќе било доцна за него. Бидејќи до 1949 година завршува сè‘ што било со воените и слободарските предизвици. Гледал и слушал колку се тероризирани и малтретирани оние Македонци кои не сакале да прифатат да се погрчат, или да се откажат и заборават – кој им е македонскиот код, кој им е – македонскиот јазик.

Стравот бил голем, оти не се бирале средства и начини за да се казни напредната мисла, за да се уништи прогресивната идеја. Сурови биле методите. Дури  и под прозорци им доаѓале кодоши-агенти за да наслушнуваат дали во домовите се зборува македонскиот јазик, дали некој ќе запее македонска песна.

Дури и старите луѓе ги натерале да одат на курсеви и вечерни школи за да учат грчки. Но, Македонците храбро, издржливо и патриотски ги претпрпеле и мачеништавата и страдалништвото, ама не се откажале од своето, од македонското.

Продолжува

Пишува: СЛАВЕ КАТИН