ДЕЛ ОД ПОСЕТИТЕ НА ГРАДОВИ ВО СВЕТОТ ВО ПУБЛИКАЦИЈАТА „СВЕТОТ НА ДЛАНКА“ НА СЛАВЕ КАТИН 

Патувањето во Светата земја - Израел во вистин­ската смисла на зборот за нас претставуваше ретко до­жи­вување. Во литературата што ја прочитавме стои дека Израел за Евреите е Ветената земја од Гос­пода на Аврама и на неговите следбеници. Таа е наслед­ство во кое децата на Израел биле водени од Мој­сие по егзодусот од Египет и соединети во моќта на еврејската нација (Хибру), под водството на царот Да­вид и неговиот син Соломон.

Таа е лулка на три големи монотеистички религии: еврејската, христијан­ската и муслиманската. Но, најважно за хрис­ти­јанскиот свет е тоа што Израел е родната земја на Исус Хрис­­тос и Светиот град каде што тој бил распнат на крст, потоа погребан и по три дена воскреснал.

Според библиските преданија од Стариот за­вет, првите доселувања на Евреите во Ветената зем­­ја - Канаан почнале околу 2.000 години пред Исус Хрис­тос. Тие биле номадски сточари од Месопо­тамија, од Долен Еуфрат и од други места. Нив ги до­нел патријархот Аврам. Меѓутоа, масовното до­се­лување на Евреите на овие простори почнало со на­пуштањето на Египет во 1580 година пред Христа под водство на Мојсеј, кој на Синајскиот Рид им ги дал Десетте Божји заповеди.

Еврејскиот народ постои уште од номадскиот пе­риод преку создавањето на првата др­жава на Евреите од 1030 до 930 година пред Христа, па преку нејзиното распаѓање, покорувањето­ на Евреите и нивната емиграција, до создавањето на еврејската држава која се реализира дури по Втората светска војна, на 14 мај 1948 година.

Денес Израел доживува своевидна револу­ција во својот развој. Во тоа се уверивме кога го видовме облагородувањето на пустинските предели, изград­бата на иригациони системи за наводнување, раз­војот на земјоделството, на машинската и на другите ин­дустрии. Исто така, таа има сличен подем во современата трансформација на градските урбани сре­дини кои претставуваат интересна симбиоза со бо­гатата историска ризница и библис­ките преданија.

За одбележување е осо­бено тоа што веќе е во тек зелената револуција за освојување на нови пус­тин­ски предели и нивно претворање во не­пре­г­ледни зе­лени оази. Оттука и не случајно се вели де­ка оваа земја е вистинско чудо. Заслужува да се спо­мене дека како посебна содржина на живеење во Га­лилеја се и многубројните колективни населби со оп­штествена, приватна и колективна сопстве­ност. Најзастапени од нив се таканаречените кибуци, во кои се применува колективната организација на трудот, а и колективната сопственост.

Денес во Изра­ел има повеќе од 300 кибуци кои почнале да се формираат пред Првата светска војна, со првите доселувања на голем број Евреи, особено од Русија. Тие се каракте­ризираат со заедничка сопственост над зем­јиш­тето и над средствата за производство и со  распределба според потре­бите на чле­но­вите на семејството и можностите на кибуцот. Дел од нив се формирани и под влијание на разни политички и верски организации.

Местото каде ја допревме Светата земја - Из­раел беше најголемиот и најзначајниот, како за ци­ви­лен така и за воен транспорт, аеродромот „Бен Гу­рион“ во Тел Авив. Тој е најголемиот град во Израел, кој во последно време, од причини што во централното подрачје живеат  претежно  млади брачни па­ро­ви, а повозрасните се селат во предградието, е на­речен град на младоста.

Според податоците што ги добивме од домаќините, само во градското под­рачје на Тел Авив живеат околу 1.000.000 жители, а заедно со предградијата, тој има повеќе од 1.500.000. Тел Авив е подигнат на просторот до стариот град Јафа. За него се вели дека е град на амбасади, конзули, на разни други дипломатски претставништва и кан­це­ларии, на бизнис центри, на научни институции и на голем број луксузни хотели изградени по должината на Средоземното Море и на многу други важни ус­танови.

Се досетиле умните Евреи да направат ка­мени брани во морето кои придонесуваат да се та­ложи ситен кристален и убав песок на брегот, ка­де е изградена патека за џогерите и огромни плажи за туристите. Сето тоа наликува на плажата Копа­кабана во Рио де Жанеиро.

Тел Авив не е граден по некој одреден урбанистички план, затоа во него се среќаваат различни архитектонски стилови. Осо­бено брзо се градени станбените згради за новодој­ден­ците, по 1948 година. Денес, куќите се претежно од три до пет ката, а се чини дека кулата „Шалом“ е највисока меѓу градбите и стрчи во прос­то­рот.

На плажите во Тел Авив

Исто така, Тел Авив е голем културен и спорт­ски центар. Во него со успех работи еден од најпознатите свет­­ски симфониски оркестри, Израелската фил­хармонија, како и познатиот театар Хабиман. Меѓутоа, Музејот за еврејската дијаспора има по­себно место во севкупното национално и културно жи­веење, не само на Тел Авив, туку воопшто за Евреите во Израел и ширум светот.

Како нераскинлив дел од Тел Авив, на јужната стра­на е сместен градот Јафа или Јафо. Во него жи­веат и Евреи и Арапи и тука се измешало и ста­ро­то и новото, и библиското и современото. Таму ја по­­сетивме Католичката црква „Свети Петар“, каде апос­толот ја ставил раката врз девојката Табита, која подоцна оживеала. Го посетивме и стариот дел на градот, во чија непосредна близина на црквата се вгнездиле познати уметници и отвориле галерии на улиците што ги носат имињата на зодијачките знаци.

Тел Авив, заедно со градовите Хаифа, Еру­салим и Тиберијада се познати во светот по ре­же­њето, брусењето и продажбата на дијаманти. Всуш­ност, шеесет отсто од приходите на државата се ост­ва­руваат токму од дијамантите. А, брусењето на дијамантите е еден од најпознатите занаети на Евреи­те.

Со оваа дејност Евреите почнале да се за­ни­маваат уште од најстари времиња, кога не биле си­гурни каде ќе останат и каде ќе им биде нивната др­жава. Во честите прогонувања и преселби, тие пос­тојано размислувале како да најдат нешто што ќе им обезбеди живејачка и лесно ќе се пренесува, за да не им прави проблем при честите преселби. Единствено решение им биле светлите ситни ка­ме­њa, што ги чувале како очите во главата и ги прене­су­вале во џебовите, во чорапите, во чевлите..

Продолжува

Пишува: СЛАВЕ КАТИН