- Извештајот започнува со ПРЕДГОВОР од Николас Муреј Батлер – Извршниот директор, датиран со 22 февруари 1914 г. и кратко се објаснети причините за ова истражување на комисијата.

Првата активност за започнување на врховистичкото востание во Македонија ја почнал полковникот Атанас Јанков. Во средината на 1902 година, Јанков со голема чета навлегол во Македонија и се движел од Џумаја до Костурско.

Потпишаниот родум од [ Г.] Кукуш (Македонија) завршувајќи минатата година VII клас на Пловдиската Бугарска Гимназија, настојувам под влијанието на некои и други собитија кои што сум ги чул за Македонија и освен тоа од Македонските народни песни, карактери и обичаи, сакам од се` срце да отида во Србија и таму да можам да пристапам во училиштето; за тоа го молам Вашето Високо Прависходителство, ако е возможно да ме испратите во Србија да се учам, за што Ве уверувам притоа, дека следно кога ќе завршам образованието таму, се надевам е да допринесам во полза на своето.

ФЕРМАН ДО КАДИИТЕ, СО КОЈ СЕ НАРЕДУВА ВОЕНИТЕ ЛИЦА ДА НЕ КОНАКУВААТ ВО КУЌИТЕ НА МИТРОПОЛИТЕ И СВЕШТЕНИЦИТЕ И ДА НЕ ИМ ГИ РЕКВИРИРААТ НИВНИТЕ КОЊИ

ФЕРМАН НА СУЛТАНОТ МУХАМЕД II ДО МАРШАЛОТ НА РУМЕЛИСКИОТ ВИЛАЛЕТ, ЗЕКИРИЈА-ПАША I ДО КАДИИТЕ И ДРУГИТЕ СЛУЖБЕНИЦИ ОД КАЗИТЕ

…положбата во Егејска Македонија. Овој несреќен крај што претставува поголем и најбогат дел на Македонија… и ги даде Гоце Делчев, Јане Сандански, Димо Хаџи Димов, Димитар Влахов…. чие што население трипати (1903-1913 – 1918) беше клано, ограбувано… овој ист крај и денес е оставен да страда… Да се бориш 50 години за слобода… да бидеш и денеска прогонуван и затворан. Јас ги пречекував бегалците што дојдоа во федерална Македонија… 16 села во Калјарско се иселени…- истребување, исчистување на Македонија од Македонските Словени.

ПИСМО ОД ЃОРЃИЈА ПУЛЕВСКИ ДО КУЗМАН БАЏОВИЌ: МАКЕДОНЦИТЕ ГО ВКУСИЈА ДУХОТ НА СЛОБОДАТА И СЕ РЕШЕНИ ДА УМРАТ ЗА ЧЕСТА И  ЗЛАТНАТА СЛОБОДА

Во летото на 1945 год некој си човек, кој до 1941 г. живеел во Македонија во писмо го критикуваше јазикот на кој се издава „Нова Македонија”, и откако го оцениле како српски, го вратиле весникот на редакцијата во Скопје…ова беше пречекано како непријателски акт кон Македонија. Авторот на писмото сега се извинува и се оправдува со неразбирање на вистинската положба во Вардарска Македонија…

На седницата на Вториот комитет на рускиот цар Николај I, покрај другите, бил разгледан и Мемоарот на рускиот гроф М. Н. Булгари, кој предлагал градовите Варна и Бургас да влезат во Русија, Цариград да остане слободен град, а на Балканот да се создадат следниве држави: 1. Грција, со Килкидските Острови, Самос и Крит; 2. Северна Албанија, Македонија и дел од Тракија се` до сливот на Марица; 3. Северна Србија и Босна да останат под протекторат на големите држави, и 4. обединети заедно Молдавија, Влахија и Бугарија да потпаднат под руски протекторат. Тоа значи дека и во овој предлог се смета со посебна и проширена држава Македонија, но не и со самостојност на Бугарија, Албанија и Романија. Од сиве овие планови и замисли станува очигледно дека во тоа време се уште се нема појасна претстава ни за денешните народи-нации, ни за нивните етнички граници на Балканот.