Официјални личности, историчари и институции на Бугарија, кон крајот на XIX и почетокот на XX век говорат за постоење на македонски идентитет. Чудно е како денес овие изјави се занемаруваат, а некои сеуште се обидуваат да ја негираат посебноста на македонскиот народ. Што е тогаш кажано и зошто тоа се прави, може дасе види од нивните кратки изјави.

Со доаѓањето на Mакедонската династија на тронот на Источното римско царство (Византија), со кој владее од 867 до 1056 година, византиската империја го достигнала својот врв, како на политички, така и на културен план. Овој период се карактеризира со територијална експанзија и цветање на книжевноста и уметноста во Византиската империја. Градовите, населението и производството во Империјата било зголемено, а имало и значителен раст во образованието и културата. Во овој период сочуваните антички текстови биле трпеливо копирани, се појавувале прекрасни мозаици на ентериерите на многу нови цркви, едноставно уметноста цветала. Оттука овој период уште е познат како македонска ренесанса.

Меѓународната конференција „Климентовото дело“, 2016 Филолошкиот факултет и Факултетот за образовни науки Универзитет „Гоце Делчев“ – Штип

Античкиот град Хераклеја Синтика е сместен во земјата на с.Рупите, општина Петрич (врз јужната падина на вулканската возвишение Кожув). Александар Македонски тука ја започнал воената и административната кариера како гувернер на градот, кога неговиот татко тргнал на поход за освојување на Византион. Отука градот е познат како "град на македонските кралеви".

„Неодамна, на крајот на XVII век, Монголите во неколку наврати изјавиле дека се директни потомци на Александар Македонски. Во објавената книга во 1692 и 1705 година, "Северна и Источна Татарија", градоначалникот на Амстердам Николај Витсен напишал: "Во 1675 година, наводно, во Москва пристигнаа четири монголски амбасадори. Првиот од амбасадорите рече дека тој бил потомок на Александар Македонски, за кого раскажал многу работи". – пишува во својата книга Николај Сергеевич Новгородов.

Македонското население тргна на повикот на Врховниот штаб, се дигна како еден човек и со нечуен патриотски жар се фрли во ослободителната борба. Непријателот не очелуваше удар, тој беше изненаден.

Бодричите (Ререги, Рароги) се племе кое припаѓаат на Полабските Славјани, кои во VI век се населиле во источниот дел на долна Елба, помеѓу заливот Висмар на Балтичкото море и Шверинското езеро. Според Егор Иванович Класен, Бодричите биле мистерозно племе кое се населиле на брегот на Балтичкото Море, а некои од нив потоа се преселиле во Илмен и Ловат (Новгородската област) уште во IV век пр. н.е. Тие биле познати како Македонијани (Македонци), кои таму се населиле по распадот на Македонското Царство.

На 23 мај 1903 година кај селото Градобор на десетина километри од Солун била уништена четата на Атанас Чопката. Четата која броела 16 души била опколена, а борбата траела еден ден. Турците имале еден загинат, од четата еден бил фатен жив додека пак останатите загинале. Четниците откако виделе дека состојбата е безизлезна се самоубиле. Подвојводата Мито од Мутулево најпрво ја скршил својата пушка, а потоа се самоубил со револверот.

Подготовките за кревање на востание во Солунскиот револуционерен округ започнале веднаш по Софиското советување. Во февруари 1903 година во Гевгелиско пристигнале Сава Михајлов и Крсто Асенов со 18 товари пушки и динамит. Во тој реон биле четите на Иван Карасулијата и Аргир Манасиев, меѓу нив двајца постоело нетрпение, меѓутоа била организирана средба и дошло до нормализирање на односите.

Смилевскиот конгрес, како конгрес на Битолскиот округ, според решенијата донесени во Солун, требало дефинитивно да ја потврди одлуката за кревање востание. Во таа насока се развила остра дискусија, во која се јавила струја која сметала дека условите за сенароден бунт се уште не се созреани. На првиот ден од конгресот од излагањето на делегатите било утврдено дека Прилепскиот, Битолскиот, Кичевскиот и делови на други реони не се достатно подготвени. Најдобро подготвени биле Ресенскиот реон, Костурскиот, Демирхисарскиот, неколку села од Битолскиот реон, како што се Смилево, Ѓавато и Цапари, додека Охридскиот располагал само со 1.400 пушки. Меѓу делегатите се јавиле лица кои биле против востание во текот на таа година како што биле: Ѓорѓи Сугарев, Петар Ацев, Тале Христов, Никола Карев, Никола Петров Русински и други. Во една крајно напната атмосфера по повод острите расправии околу решението за востание, несогласувањата ги прекинал Даме Груев, кој како еден од основачите на ТМОРО и претставник на неговиот Централен комитет, уживал огромен авторитет. Според сеќавањата на Пандо Кљашев, тој рекол: